حسین لطفی با حضور در دفتر ایسنا با بیان اینکه فلسفه وجودی آتشنشانی فراتر از امدادرسانی صرف است و پیشگیری مورد توجه است، اظهار کرد: سازمان آتشنشانی دارای دو بخش اصلی ستادی (امور مالی و پشتیبانی) و بخش عملیاتی و امدادی است که بخش عملیاتی، دو معاونت اصلی آموزش و فنی و عملیات را شامل میشود.
وی با اشاره به اینکه در حوزه آموزش و پیشگیری، بخش عمده فعالیتهای به صدور نقشه، پروانه و گواهی پایان کار ساختمانی بازمیگردد، گفت: تمامی ساختمانهایی که در سطح شهر اقدام به اخذ نقشه و پروانه میکنند، باید از آتشنشانی استعلام بگیرند. در این مرحله نقشهها (معماری، برق، سازه و مکانیک) بررسی میشود تا مواردی که مرتبط با ایمنی در برابر حریق است، بر اساس مبحث سوم مقررات ملی ساختمان رعایت شده باشد. این کار ایمنی ساختمانها در برابر حریق را تضمین کرده و آمار حوادث را کاهش میدهد.
وی تاکید کرد: متولیان و بهرهبرداران ساختمان ملزم هستند تجهیزات نصب شده را بهصورت دورهای توسط افراد آگاه، بازدید و از صحت عملکرد آنها اطمینان حاصل کنند.
اطفاء حریق تا مواد خطرناک
لطفی با ارائه توضیحاتی درباره مقررات ملی در ساخت و سازهای جدید، گفت: در خصوص ویرایشهای مقررات ملی ساختمان (از جمله ویرایشهای سالهای ۹۲ و ۹۵)، باید تأکید کرد که در ساختمانهای جدید، رعایت این مقررات الزامی است و مدیران ساختمان مکلفند امکانات ایمنی نصبشده را به صورت دورهای مورد بررسی قرار داده و از صحت عملکرد آنها اطمینان حاصل کنند تا در لحظه وقوع حادثه، آمادگی لازم وجود داشته باشد.
رئیس سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری همدان با بیان اینکه امروزه فلسفه آتشنشانی تغییر کرده، ادامه داد: در گذشته تمرکز بر اطفاءحریق بود اما در حال حاضر سازمان خدمات وسیعی را ارائه میدهد که شامل امداد و نجات، مقابله با مواد خطرناک، مواد شیمیایی و مواد عفونی در سطح شهر میشود. این گسترش وظایف، نیاز به دانش فنی گستردهای دارد تا آتشنشانان بتوانند در کنار حفظ ایمنی خود به شهروندان نیز کمک کنند.
آموزش مستمر، کلید مقابله با حوادث
لطفی با تاکید بر اهمیت آموزش و بهروز بودن آتشنشانان، گفت: آموزش به دو بخش اساسی، آموزش همکاران (سازمانی) و آموزش شهروندی به نهادها، کارخانجات و شهرکهای صنعتی تقسیم میشود که آموزش شهروندی تأثیر چشمگیری در آگاهیبخشی دارد که ۷,۷۵۹ نفر در ۶ ماهه اول سال در دورههای آموزشی شرکت کردهاند و در زمان بازگشایی مدارس (هفته اول مهر) و چهارشنبه آخر سال آمار بالایی از حضور دانشآموزان در ایستگاهها وجود دارد.
وی با اشاره به تعامل با دیگر استانها با هدف تبادل تجربیات، افزود: برنامه آموزشی منسجمی برای تبادل تجربیات با استانهای دیگر داریم و پس از جنگ ۱۲ روزه همکاری خوبی بین پنج استان (با محوریت قزوین، کرج، اراک، رشت و همدان) شکل گرفت که تاکنون چهار دوره آموزشی برگزار شده و آخرین دوره به میزبانی همدان خواهد بود.
لطفی اضافه کرد: در راستای ارتقاء دانش عملی، تعدادی از آتشنشانان به دورههای تخصصی مانند حریق تانکرهای سوخترسان در نیشابور اعزام شدند و در حادثه انفجار بندر شهید رجایی نیز تیمی اعزام شد تا از نزدیک مکان حادثه را بازدید کرده و تجربیات آن را به همکاران منتقل کنند، زیرا با شدت و گستردگی حوادث خطرناک در سالهای اخیر، انتقال این تجربیات بسیار حیاتی است.
رئیس سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری همدان با تاکید بر اهمیت آمادگی جسمانی آتشنشانان، گفت: بر اساس اساسنامه سازمان، حفظ آمادگی جسمانی همکاران یک وظیفه مستمر و سازمانی است و بر همین اساس سالنهای ورزشی مانند استخر، والیبال و فوتبال احیا شده تا همکاران از آنها استفاده کنند و در ایستگاهها نیز حداقل امکانات لازم برای بدنسازی فراهم است زیرا آمادگی جسمانی برای انجام فعالیتهای عملیاتی که نیازمند توان بالایی است، حیاتی است.
بافتهای فرسوده و بازار سنتی همدان، ایمنی در کنار اصالت
لطفی با بیان اینکه وجود بافتهای فرسوده، مانند بازار همدان، پاساژها و مراکز قدیمی چالش جدی در زمینه ایمنی است، به وضعیت ایمنی در بافت فرسوده و بازار سنتی همدان در همدان اشاره کرد و گفت: این مناطق دارای قدمت فرهنگی، تاریخی و اقتصادی هستند و حجم زیادی از مبادلات و رفتوآمد را شاهدند که ایمنی در این بافتها تنها به معنای رعایت استانداردها نیست بلکه باید ایمنی را در دل مرمت و احیای فرهنگی و اجتماعی این بافتها دید.
وی افزود: خوشبختانه، مطالعاتی در این زمینه انجام شده است، از جمله طرحی که برای راسته کاهفروشها و مسیرهای مرتبط با آن تا باباطاهر و خیابان شهدا در نظر گرفته شده است. شهرداری با همکاری مشاورین، گامهایی را در راستای احیای بافت فرسوده برداشته که مصالح و بحث ایمنی در آن دیده شده است.
لطفی تاکید کرد: این امر نیازمند هماهنگی بینبخشی است که مشارکت استانداری، میراث فرهنگی، مدیریت بحران شهرستان، شهرداری و مهمتر از همه کسبه بازار ضروری است. اگر این طرحها به عنوان پایلوت اجرا شوند، هم استحکام بناها در برابر حوادثی چون بارندگی یا زلزله افزایش مییابد و هم ایمنی در برابر آتشسوزی تقویت میشود.
تسهیل دسترسی و رفع موانع تردد
رئیس سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری همدان با اشاره به اینکه اجرای طرح پیادهرو در همدان بسیار خوب بوده، بیان کرد: تغییراتی که در پیادهروها اتفاق افتاده، گاهی منجر به مشکلاتی برای تردد خودروهای آتشنشانی، به ویژه در روز و حضور دستفروشان در شب شده که مکاتبات و پیگیریهایی از سوی شهرداری و سازمان خدمات شهری صورت گرفته تا تمهیداتی برای امکان تردد خودروهای آتشنشانی اندیشیده شود که مکاتبات لازم برای تسهیل این امر انجام شده است.
وی افزود: ایستگاه مرکزی در نزدیکی باباطاهر و ایستگاه بینالملل، پوشش خوبی بر هسته مرکزی شهر دارند و میتوانند در مواقع لزوم با کمترین زمان به محل حادثه دسترسی پیدا کنند و در تلاشیم تا با ساخت ایستگاهی در شأن شهر همدان و آتشنشانان، این پوشش را بهبود بخشیم.
هماهنگی بین بخشی برای ایمنی در برابر حوادث
لطفی با بیان اینکه در بافتهای فرسوده و قدیمی مانند بازار همدان و برخی پاساژها، چالش ایمنی وجود دارد که با بافت فرهنگی، تاریخی و اجتماعی منطقه گره خورده است، گفت: با توجه به حجم بالای تردد در بازار، ایمنی بسیار حائز اهمیت است و نیازمند مرمت و بازسازی فراگیر با لحاظ کردن مباحث ایمنی است که نمونهای از اقدامات، طرح گذر فرهنگی است که شهرداری در آن، بر استحکام و استفاده از مصالح مناسب و بحث آبرسانی تمرکز کرده است. اجرای موفق این طرح، نیازمند هماهنگی بینبخشی شامل استانداری، میراث فرهنگی، کسبه و شهرداری است تا ایمنی در برابر حوادث افزایش یابد.
وی تاکید کرد: ایمنی در بافتهای قدیمی یا ساختمانهایی با متولی خاص، تنها وظیفه آتشنشانی نیست. کارهای مطالعاتی انجام شده و نیاز به اقدام بین بخشی با مشارکت میراث فرهنگی، مدیریت بحران و کسبه وجود دارد تا این مشکل برطرف شود.
وظیفه سازمان آتشنشانی پایش خطر و اعلام آن به متولیان است
رئیس سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری همدان با تاکید بر اینکه در سازمان آتشنشانی، بر اساس اساسنامه و تصویبنامههای هیئت وزیران عمل میشود و وظیفه این سازمان پایش خطر و اعلام رسمی مشکلات به متولیان (اعم از دولتی و خصوصی) است، افزود: ۲۶۱ مورد پایش از مراکز اداری و تجاری (با اولویت بالای خطر) انجام شده است و در مورد ساختمانهای قدیمی، سازوکار مشخصی وجود دارد که بودجه عمرانی سازمانها باید مشکلات اعلامشده توسط آتشنشانی را در بودجه سنواتی خود لحاظ کنند و سازمان نمیتواند ساختمانهایی که قبلاً ساخته شدهاند را وادار به انطباق کامل با مبحث ۲۲ و ۲۸۰۰ آییننامههای ملی ساختمان کند، زیرا این امر نیازمند تخریب و بازسازی است.
وی ادامه داد: سازمان میتواند ایمنی را در بخشهایی که امکانپذیر است، بهویژه در تأسیسات و سیستمهای اطفاء حریق، افزایش داده و از طریق اطلاعرسانی سریع (مانند سیستمهای هشداردهی) به کاهش تلفات کمک کند.
لطفی با تاکید بر همکاری بهرهبرداران گفت: در بازار و پاساژها، بخش بزرگی از خطر به دلیل تجاوز به معابر و قرار دادن وسایلی که در معرض هوا هستند و سریع شعلهور میشوند، بازمیگردد که اگر چیدمانها به گونهای باشد که مانع خروج ایمن نشود و ویترینها از معبر اصلی عقبتر بروند، بخش زیادی از مشکلات دسترسی در روز نیز حل میشود. از طرفی کوتاهی نردهها و مسدود بودن خروجیها نیز از مشکلات دیگر است که بدلیل اینکه اولویت حفظ جان انسانها و تخلیه ایمن و سریع، مهمترین هدف در زمان حادثه است، همکاری بهرهبرداران با سازمان را میطلبد.
رئیس سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی با بیان اینکه در راستای شفافیت و کنترل بهتر، تلاشهایی در زمینه دیجیتالیسازی فرآیندها صورت گرفته است، گفت: با سازمان فناوری شهرداری برای بهبود سامانه جامع شهرسازی و صدور پایان کار و پروانه، جلسات متعددی برگزار شده تا فرایندها کاملاً سیستمی شده و از بحث سلیقهای بودن خارج شوند که این امر در بلندمدت به کنترل بهتر الزامات ایمنی کمک خواهد کرد.
مسئولیتپذیری بهرهبرداران و تداوم نگهداری
لطفی با اشاره به اینکه ایمنی تجهیزات نصب شده، بیش از هر چیز، به حفظ و نگهداری توسط بهرهبرداران وابسته است، گفت: مدیران ساختمانی و بهرهبرداران موظفاند که تجهیزات ایمنی نصب شده را در دورههای زمانی مشخص (هر سه ماه یا شش ماه) توسط افراد صلاحیتدار بازبینی و تأییدیه مجدد دریافت کنند تا همواره آماده بهرهبرداری باشند. استانداردسازی و بازرسیهای دورهای آسانسورها (که پس از اخذ تأییدیه اولیه باید تداوم یابد) نمونهای واضح از این مسئولیت است. عدم پرداخت هزینههای نگهداری توسط ساکنان منجر به از کار افتادن آسانسور شده و ایمنی را به خطر میاندازد و عدم انجام این بازرسیها، علیرغم وجود مقررات، منجر به فرسودگی و کاهش کارایی تجهیزات میشود.
وی با بیان اینکه تعمیر فوری آسانسور پس از خرابی، بازرسی سایر تجهیزات ایمنی و نگهداری دورهای (هر سه ماه یا شش ماه) توسط افراد متخصص، تاکید کرد: با استانداردسازی و اطمینان از عملکرد صحیح تجهیزات، ترس عمومی از حوادثی مانند سقوط آسانسور کاهش یافته و احساس امنیت روانی شهروندان افزایش مییابد.
ضرورت مدیریت واحد شهری و بهینهسازی خدمات
لطفی با بیان اینکه وجود یک مدیریت واحد از تداخل وظایف بین سازمانی و هزینههای اضافی جلوگیری میکند، گفت: برای ارتقاء کارایی و کاهش هزینهها، نیاز به یک سیستم مدیریت یکپارچه شهری احساس میشود که خدمات مختلف (مانند آب، برق، حمل و نقل، و خدمات شهری) را هماهنگ کند.
وی با تاکید بر تأثیر خدمات زیرساختی بر تقاضای آتشنشانی، ادامه داد: با بهبود سیستم حمل و نقل عمومی و هوشمندسازی ترافیک، نیاز به افزایش ایستگاههای آتشنشانی کاهش مییابد و کاهش ترافیک به معنای افزایش سرعت عملیات و کاهش نیاز به حضور خودروهای بیشتر است.
لطفی بیان کرد: وجود یک سیستم شبکه آبرسانی ۲۴ ساعته و با فشار مطلوب، نیاز به خودروهای حمل آب در عملیاتهای گسترده را به شدت کاهش میدهد و بهینهسازی منابع (کاهش تعداد خودروهای عملیاتی) را ممکن میسازد.
وی درباره معیارهای استاندارد و پراکندگی ایستگاههای آتشنشانی در شهر همدان، گفت: استانداردهای تعیین شده برای ایستگاههای آتشنشانی، بر اساس جمعیت و وسعت شهر، ملاک عمل قرار میگیرد که با جمعیت حدود ۵۰۰ تا ۵۵۰ هزار نفر در شهر همدان، تعداد ایستگاههای موجود (با توجه به پراکندگی مناسب) نزدیک به استاندارد تلقی میشود و با توجه به گسترش شهر به سمت فرودگاه و افزایش جمعیت، پیشبینی برای توسعه ایستگاهها در حال انجام است.
لطفی با اشاره به انجام عملیاتهای پیچیده مانند ایجاد فضای سبز یا پوشش ضایعات، که نیازمند حضور نیروها بهصورت شیفتی و ۲۴ ساعته بوده، به استفاده از موتورسواران برای عملیاتهای سریع و اولیه، به منظور کاهش زمان رسیدن به صحنه حادثه اشاره کرد و گفت: اقداماتی برای جذب نیروی جدید از سال گذشته آغاز شده و آزمونهای مربوطه برگزار شده است. انتظار میرود معرفی این نیروها از طریق استانداری انجام شود تا کمبود نیروی انسانی سازمان جبران شود.
لزوم مشارکت خیرین
رئیس سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی با درخواست از مشارکت خیرین برای تهیه تجهیزات و امکانات برای این سازمان، بیان کرد: سازمان آتشنشانی به عنوان یک نهاد خدماترسان، با چالشهای مالی و افزایش هزینههای تجهیزات مواجه است. فلسفه اصلی سازمان، حفظ اموال و جان مردم است و باتوجه مظلومیت آتشنشانی در تأمین مالی در مقایسه با نهادهایی مانند بیمارستانها و مدارس، درخواست جدی از خیرین برای مشارکت مالی جهت تهیه تجهیزات و امکانات وجود دارد تا فشار بر بودجه عمومی کاهش یابد.
سازمان آتشنشانی همدان با وجود محدودیتهای مالی، چالشهای ناشی از عدم اجرای تعهدات ایمنی توسط بهرهبرداران، و فشارهای عملیاتی ناشی از حوادث بزرگ (مانند جنگ)، همچنان با آمادگی بالا به خدمترسانی ادامه میدهد. لزوم پشتیبانی مالی از طریق خیرین و توجه جدی مسئولین به اولویتدهی به ایمنی زیرساختی، کلید موفقیتهای سازمان در حفظ جان و اموال شهروندان خواهد بود.
به گزارش ایسنا، آتشنشانان، قهرمانان خاموشی هستند که با تلاشها و مجاهدتهای خاموش و ایثارگری، خود را به دل خطر و آتش میزنند تا دو هدف اصلی نجات جان انسانها و حفظ سرمایههای مالی آنان محقق شود. این قهرمانان خاموش همیشه در خط مقدم حوادث طبیعی و انسانساز حضور دارند، برای نمونه در جنگ ۱۲ روزه تحمیلی دو تن از آتشنشانان استان همدان به شهادت رسیدهاند.
سازمان آتشنشانی و خدات ایمنی شهرداری همدان در ۶ ماهه نخست سال توسط مرکز پیام سازمان (سامانه ۱۲۵) بیش از ۷۶ هزار تماس دریافت کرده که از این تعداد، ۳۲۶۹ تماس منجر به ۸۶۵ عملیاتهای امداد و نجات، ۲۴۰۴ عملیات حریق و حوادث، ۹۰ عملیات احتیاط حریق شده است.
مرکز پیام سازمان تماسهای غیرعملیاتی شامل ۴۱ هزار و ۶۷۱ تماس مزاحمت، ۱۶۷۱ (در ۶ ماهه اول)، ۳۲۶۰ (در نیمه اول سال) تماس مشاوره و راهنمایی، ۲۹هزار و ۹۶۱ تماس خدمات عمومی (مانند درخواست برق، آب، اورژانس، پلیس) داشته است.
در بحث خدمات ارائه شده و نجاتیافتگان نیز ۲۶۴۳ نفر از خدمات این سازمان استفاده کرده و نجات یافتهاند و تلفات جانی در حوادث ۱۸ نفر در حوادثی که سازمان آتشنشانی در محل حاضر بوده، جان خود را از دست دادهاند (آمار تأیید شده توسط عوامل حاضر در صحنه و پزشک قانونی).
انتهای پیام
نظرات