حسن باشی چهارشنبه ۹ مهر، در حاشیه بازدید فرماندار از واحدهای فرآوری پسته که به این سامانه مجهز شده‌اند در گفت و گو با ایسنا از پیشرفت‌های فناورانه در حوزه فرآوری پسته و تحقق تحولاتی اساسی در مدیریت دیجیتال این صنعت خبر داد و افزود: نرم‌افزار بومی «پیسته» به منظور حذف روش‌های سنتی و ایجاد اتوماسیون کامل در ترمینال‌های پسته طراحی شده و توسعه یافته است.
باشی با اشاره به اهمیت صنعت پسته در اقتصاد شهرستان، بیان کرد: در حال حاضر بیش از ۱۰۰ واحد فعال فرآوری پسته در این شهرستان مشغول به فعالیت هستند که نقش مهمی در اقتصاد منطقه دارند. مه‌ولات تنها شهرستان استان است که دارای ۱۰۰ واحد فرآوری فعال پسته بوده و این واحدها با تجهیزات نوین و عملکرد مطلوب در فرآوری محصول، به رونق اقتصادی منطقه کمک می‌کنند.
وی با بیان اینکه شهرستان مه‌ولات به عنوان مهد پسته ایران شناخته می‌شود که با تولید ۲۰ هزار تن پسته در سال، نقش مهمی در تأمین این محصول دارد، اظهار کرد: با سطح زیر کشت ۲۱ هزار و ۳۴۰ هکتار، این شهرستان حدود ۵۳ درصد از پسته استان و ۶.۷ درصد از پسته کل کشور را تولید می‌کند.
وی با اشاره به اینکه مه‌ولات به عنوان بزرگ‌ترین ایستگاه تحقیقات پسته در شرق کشور نیز شناخته می‌شود، ادامه داد: در پی گزارش‌های میدانی کارشناسان و بررسی‌های تخصصی انجام شده در سطح باغات پسته شهرستان مه‌ولات، افزایش قابل توجهی در درصد پوکی محصول پسته در سال زراعی جاری مشاهده شده است. به همین دلیل، بررسی دقیق علل بروز این وضعیت و تحلیل داده‌های اقلیمی و فیزیولوژیکی به عنوان یک ضرورت فوری در دستور کار کمیته فنی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان قرار گرفت.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مه‌ولات در این خصوص به داده‌های دمایی ثبت شده توسط دستگاه دیتالایگر شهرستان اشاره کرد و گفت: میانگین دمای فروردین سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته حدود ۵.۳ درجه سانتی‌گراد افزایش یافته است؛ این افزایش دما در یکی از حساس‌ترین مراحل رشد و نمو پسته، یعنی دوره گلدهی و گرده‌افشانی رخ داده و موجب بروز اختلالاتی در فرآیند لقاح شده است.
وی خاطرنشان کرد: به‌طور معمول، در شرایط اقلیمی نرمال، دوره گرده افشانی در باغات پسته این شهرستان حدود ۲۴ روز به طول می‌انجامد اما در سال جاری، به دلیل افزایش دمای زود هنگام، این دوره به ۱۲ روز کاهش یافته است. این کاهش چشمگیر موجب عدم هم‌زمانی مناسب میان آزادسازی گرده از گل‌های نر و پذیرش مادگی در گل‌های ماده شده و در نتیجه، درصد قابل توجهی از گل‌ها بدون لقاح باقی مانده‌اند.
نیاز به اقدامات فوری
باشی در ادامه با تأکید بر اینکه نیاز به اقدامات فوری برای بررسی علل بروز این مشکل و یافتن راهکارهای مناسب وجود دارد، افزود: تحلیل دقیق اطلاعات اقلیمی و فیزیولوژیکی می‌تواند به ما در شناسایی راه‌حل‌های مؤثر برای کاهش درصد پوکی و بهبود کیفیت محصولات پسته کمک کند.
وی توجه به تغییرات اقلیمی و تأثیرات آن بر کشاورزی، به ویژه در حوزه تولید پسته در مه‌ولات را بسیار مهم دانست و گفت: با توجه به موقعیت ویژه این شهرستان در صنعت پسته، لازم است که اقدامات و برنامه‌های لازم برای مقابله با این چالش‌ها در نظر گرفته شود تا بتوان به اهداف تولیدی و اقتصادی این منطقه دست یافت.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مه‌ولات تصریح کرد: میوه‌هایی که بدون لقاح تشکیل می‌شوند، به دلیل عدم وجود جنین، در مراحل بعدی رشد مغز تشکیل نمی‌دهند و به همین دلیل در زمان برداشت به صورت پوک ظاهر می‌شوند. این نوع میوه‌ها از نظر اقتصادی ارزش چندانی ندارند و بررسی‌های فنی نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از پوکی مشاهده شده در محصول پسته امسال، ناشی از اختلال در گرده‌افشانی و تشکیل میوه‌های بدون جنین بوده است. این موضوع به‌عنوان عامل اصلی در افزایش پوکی نسبت به سال‌های گذشته شناسایی شده و تأثیر آن از سایر عوامل اقلیمی بیشتر ارزیابی شده است.
تأثیر گرما بر روند رشد
وی ادامه داد: علاوه بر اختلال در گرده‌افشانی، گرمای شدید و طولانی در ماه‌های تیر و مرداد نیز به عنوان یک عامل ثانویه در افزایش پوکی محصول پسته نقش داشته است. در این مدت، منطقه شاهد ۳۱ روز دمای بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد بوده که این شرایط می‌تواند منجر به اختلال در رشد مغز پسته شود. دماهای بالا در مرحله پر شدن مغز، با ایجاد تنش‌های فیزیولوژیکی، مانع از تکمیل فرآیند رشد مغز شده و در برخی موارد می‌تواند موجب توقف کامل آن شود.
باشی افزود: با این حال، ارزیابی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که نقش گرما در افزایش پوکی نسبت به اختلال در گرده‌افشانی کمتر بوده و به‌عنوان یک عامل تشدیدکننده در نظر گرفته می‌شود. بر اساس نمونه‌برداری‌های انجام‌شده و اطلاعات به‌دست‌آمده از سطح باغات شهرستان مه‌ولات، درصد پوکی در رقم بادامی سفید حدود ۳۸ درصد و در رقم اکبری حدود ۳۰ درصد گزارش شده است. این آمارها نشان دهنده تأثیرات جدی اختلالات گرده‌افشانی و شرایط آب و هوایی بر کیفیت محصول پسته در این منطقه است.
وی گفت: با توجه به اهمیت پسته در اقتصاد شهرستان، به نظر می‌رسد که برنامه‌های اجرایی در این زمینه می‌تواند به رشد و توسعه پایدار مه‌ولات کمک شایانی کند.
سامانه «پیسته» با هدف افزایش رضایت باغداران، بهبود دقت مدیریتی و تسریع در فرآیندهای اجرایی ایجاد شده است. در حال حاضر، ۱۰ کارخانه به جمع کاربران این نرم‌افزار هوشمند پیوسته‌اند. ویژگی‌های منحصربه‌فرد این سامانه شامل پایش دقیق موجودی، ثبت اطلاعات تفکیکی باغات، ارسال پیامک‌های خودکار و حذف خطاهای انسانی است که به‌طور قابل توجهی فرآوری محصول باارزش پسته را دگرگون کرده است.
شهرستان ۵۵ هزار نفری مه ولات در ۲۰۷ کیلومتری جنوب مشهد مقدس و همسایه تربت حیدریه، گناباد و کاشمر است.
انتهای پیام
نظرات