• سه‌شنبه / ۲۲ مهر ۱۴۰۴ / ۰۹:۴۳
  • دسته‌بندی: اقتصاد کلان
  • کد خبر: 1404072214076
  • خبرنگار : 50072

شبح دات کام بر اقتصاد جهان سایه انداخت

شبح دات کام بر اقتصاد جهان سایه انداخت

صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی جلسات سالانه خود در واشنگتن را طی هفته جاری، با تغییری چشمگیر از فضای پرتنش دو سال پیش و با حال و هوایی از خوش‌بینی محتاطانه، برگزار می‌کنند.

به گزارش ایسنا، این جلسات همزمان با اعلام توافق صلح در غزه برگزار می‌شود؛ تحولی که انتظار می‌رود تنش‌های ژئوپلیتیکی که مدت‌ها است بر اقتصاد جهانی سنگینی می‌کند را کاهش دهد. جلسات سال جاری، تضاد کاملی با جلسات سال ۲۰۲۳ در مراکش دارد که تحت‌الشعاع جنگ غزه قرار گرفته بود و فشار بر سیاست‌گذاران جهانی را افزایش داد اما با وجود پس‌زمینه سیاسی دلگرم‌کننده‌تر، کارشناسان مالی همچنان محتاط هستند.

کریستالینا جورجیوا، مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول چند روز قبل از این جلسات، در اظهاراتی با ناراحتی به سرمایه‌گذاران هشدار داد: خودتان را آماده کنید زیرا عدم قطعیت، وضعیت عادی جدید شده و قرار است بماند.

وی هشدار داد که اگر هیجان فعلی سرمایه‌گذاران در مورد سهام هوش مصنوعی (AI) فروکش کند، بازارهای سهام جهانی ممکن است با اصلاحات شدیدی روبرو شوند و ترس از «حباب فناوری» را برانگیزند که یادآور سقوط دات کام در ربع قرن پیش است.

شبح دات کام بر اقتصاد جهان سایه انداخت

زنگ خطر وقوع حباب دات کام

این مقایسه، زنگ خطری است؛ در سال ۲۰۰۰، حباب دات کام که با سفته‌بازی در شرکت‌های اینترنتی ایجاد شده بود  پس از سال‌ها سرمایه‌گذاری دیوانه‌وار و خوش‌بینی غیرواقعی در مورد پتانسیل اقتصاد دیجیتال فروپاشید. این سقوط، تریلیون‌ها دلار ارزش بازار را از بین برد و اقتصادهای بزرگ را به رکود کشاند. در آن زمان مانند اکنون، سرمایه‌گذاران متقاعد شده بودند که شاهد طلوع «اقتصاد جدید» هستند که مدل‌های تجاری سنتی را واژگون می‌کند و سودهای بی‌حد و حصری را به همراه خواهد داشت.

جورجیوا هشدار داد که شرایط مالی آسان امروزی به جای رفع نقاط ضعف اساسی، آنها را می‌پوشاند و می‌تواند ناگهان معکوس و موجب فروپاشی دیگری در بازار شود. وی گفت: چنین شوکی، فهرست رو به رشد خطرات جهانی، از تنش‌های تجاری مداوم گرفته تا بدهی‌های ناپایدار را که پیش‌بینی می‌شود وزرای دارایی و روسای بانک‌های مرکزی طی هفته جاری در واشنگتن به آن بپردازند، پیچیده‌تر خواهد کرد.

هشدار وی اندکی پس از آن منتشر شد که بانک مرکزی انگلیس اعلام کرد خطر «اصلاح شدید بازار» افزایش یافته است و اکنون، ارزش‌گذاری شرکت‌های فناوری متمرکز بر هوش مصنوعی با ارزش‌گذاری‌هایی که در اوج حباب سال ۲۰۰۰ دیده می‌شد، رقابت می‌کند. با توجه به اینکه سهام فناوری سهم فزاینده‌ای از شاخص‌های معیار را تشکیل می‌دهند، بانک اعلام کرد اگر انتظارات در مورد تاثیر هوش مصنوعی کمتر خوش‌بینانه شود، بازارها به ویژه در برابر نوسانات آسیب‌پذیر هستند.

فقط صندوق بین‌المللی پول و بانک مرکزی انگلیس نگران نیستند، بلکه چهره‌های برجسته‌ای از جمله سم آلتمن از شرکت «اوپن ای آی» (OpenAI)، جیمی دیمون، مدیرعامل بانک «جی پی مورگان چیس» و جروم پاول، رئیس فدرال رزرو آمریکا، همگی در مورد سرعت و مقیاس گمانه‌زنی‌های بازار مبتنی بر هوش مصنوعی هشدار داده‌اند.

شبح دات کام بر اقتصاد جهان سایه انداخت

افزایش بی‌سابقه تقاضای جهانی طلا

نگرانی‌های جورجیوا فراتر از بخش فناوری است. وی به افزایش بی‌سابقه تقاضای جهانی برای طلا اشاره کرد که قیمت آن برای اولین بار در تاریخ از ۴۰۰۰ دلار در هر اونس فراتر رفته است و به گفته وی، بازتاب روشنی از نگرانی سرمایه‌گذاران در مواجهه با افزایش عدم قطعیت است. در همین حال، تنش‌های ژئوپلیتیکی میان آمریکا و چین، همچنان بازارها را متشنج می‌کند. اظهارات وی در حالی مطرح شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تهدیدهای خود مبنی بر اعمال تعرفه‌های ۱۰۰ درصدی بر واردات چین را در تلافی ممنوعیت صادرات فلزات خاکی کمیاب پکن تجدید کرد که موجب ریزش شدید بازار شد.

وزرای دارایی جهان، روسای بانک‌های مرکزی و مقامات ارشد با برگزاری این جلسات با دستور کار دلهره‌آوری روبرو هستند. نکات کلیدی بحث شامل بی‌ثباتی بازار، حباب قیمت دارایی‌ها و احتمال رکود بازار سهام است. بحث‌های گسترده‌تر به چشم‌انداز رشد جهانی، پایداری بدهی عمومی، استقلال سیاست پولی و چالش‌های ساختاری شکل‌دهنده اقتصاد جهان خواهد پرداخت.

صندوق بین‌المللی پول در جدیدترین پیش‌بینی خود که در جولای منتشر شد، رشد تولید ناخالص داخلی جهانی را برای سال ۲۰۲۵، سه درصد پیش‌بینی کرد که اندکی از ۳.۳ درصد در سال ۲۰۲۴ کمتر است. البته انتظار می‌رود که پیش‌بینی‌های به‌روز شده در جلسات هفته جاری منتشر شود.

شبح دات کام بر اقتصاد جهان سایه انداخت

اقتصاد شکننده جهان

صندوق بین‌المللی پول هشدار داد با وجود نشانه‌هایی از انعطاف‌پذیری، اقتصاد جهان همچنان شکننده است. افزایش موانع تجاری، تنش‌های ژئوپلیتیکی مداوم و افزایش عدم قطعیت همچنان چشم‌انداز اقتصادی را مبهم می‌کند. بازارهای مالی که با ارزش‌گذاری‌های بالا تقویت شده‌اند، با خطر اصلاحات ناگهانی مواجه هستند که می‌تواند شرایط مالی را سخت‌تر کرده و رشد را کاهش دهد. تجدید حیات حمایت‌گرایی به‌ویژه از طریق اقدامات تعرفه‌ای آمریکا، تجارت جهانی و بهره‌وری را تهدید و تلاش‌های چین برای هدایت صادرات به سمت بازارهای دیگر، چالش‌های جدیدی را برای اقتصادهای در حال توسعه ایجاد می‌کند.

نگرانی دیگر، افزایش واسطه‌گری مالی غیربانکی یا «بانکداری سایه» است. رشد سریع و درهم‌تنیدگی آن، خطرات جدیدی را ایجاد کرده است که نیاز به نظارتی قوی‌تر دارد؛ موضوعی که در کنفرانس صندوق بین‌المللی پول در ژوئن ۲۰۲۵ مورد تاکید قرار گرفت.

بدهی همچنان در هسته بحث مالی جهانی قرار دارد. صندوق بین‌المللی پول گزارش کرد که بدهی جهانی از ۲۳۵ درصد تولید ناخالص داخلی جهان فراتر رفته است و استقراض عمومی در بحبوحه رکود مالی مداوم به شدت افزایش می‌یابد.

صندوق بین‌المللی پول از اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه خواسته است تا اعتبار مالی خود و در صورت لزوم بدهی‌های ناپایدار را بازسازی و برای حفظ هزینه‌های ضروری، بافرها یا ضربه‌گیرهای مالی را احیا کنند.

همچنین شتاب فزاینده‌ای برای اصلاح خود نهادهای برتون وودز وجود دارد. بلوک بریکس خواستار پایان دادن به سلطه غرب بر رهبری صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی شده است، در حالی که آمریکا از ساده‌سازی وظایف این نهادها برای مقابله موثرتر با چالش‌های مدرن حمایت می‌کند.

سایت الشرق الاوسط گزارش کرد، در همین حال، سوریه جایگاه اندکی در مرکز بحث‌ها خواهد داشت. صندوق بین‌المللی پول میزبان جلسه ویژه‌ای با عنوان «بازسازی سوریه: سفری به سوی ثبات و رفاه» با حضور محمد برنیه، وزیر دارایی سوریه است. این جلسه که توسط جهاد آزور، مدیر بخش خاورمیانه و آسیای مرکزی صندوق بین‌المللی پول، برگزار می‌شود، بر اصلاحات اقتصادی پس از جنگ، هماهنگی اهداکنندگان بین‌المللی و نقش صندوق بین‌المللی پول در ارائه کمک‌های فنی و پشتیبانی از ظرفیت‌سازی تمرکز خواهد داشت.

انتهای پیام

  • در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظرات

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
لطفا عدد مقابل را در جعبه متن وارد کنید
captcha