حسن اسماعیلیان در گفت‌وگو با ایسنا از وضعیت نگران‌کننده ذخایر آبی و کاهش شدید بارش‌ها در شهرستان مشهد و استان خبر داد و بر لزوم صرفه‌جویی فوری مردم تأکید و اظهار کرد: با نزدیک شدن به پایان ماه آذر و اتمام فصل پاییز، وضعیت بارش‌ها در حوزه شهرستان مشهد نگران‌کننده است. تا امروز، کل بارندگی حوزه شهرستان مشهد حدوداً ۱۰.۵ میلی‌متر بوده است. این در حالی است که سال گذشته در دوره مشابه تقریباً بالغ بر ۳۰ میلی‌متر بارندگی داشتیم. دوره آماری بلندمدت نیز نشان می‌دهد که حدود ۳۰ میلی‌متر بارندگی را تجربه کردیم. این به معنای کاهش حدود ۶۵ درصدی بارندگی در شهرستان مشهد است.

وی افزود: وضعیت در استان نیز تقریباً نامناسب است؛ به طوری که کل بارندگی متوسط استان در طی سه ماه اخیر، حدوداً ۳.۵ میلی‌متر بوده است. بارندگی اخیر که چند روز گذشته ایجاد شد، شاید همین ۱۰ میلی‌متر هم متعلق به همان بارش‌ها باشد. با توجه به اینکه زمین‌ها خشک هستند و شدت بارندگی نیز به نحوی نبوده که روان‌آب یا سیلاب ایجاد کند، شکرگزار نعمت الهی هستیم، اما این میزان بارندگی تأثیری بر وضعیت سدها نداشته و آبی وارد پشت سدها نشده است.

ذخیره آب سدهای مشهد زیر ۲.۵ درصد؛ سدهای سه‌گانه در حالت اضطرار

مدیرعامل آب و فاضلاب مشهد درباره وضعیت سدهای منطقه بیان کرد: کماکان ذخیره آب سدهای مشهد اکنون کمتر از ۲.۵ درصد است. سد طرق، کارده و ارداک با ذخیره آب بسیار اندک از مدار چرخه آبرسانی به شهرستان مشهد خارج شدند.

وی در توضیح بیشتر در رابطه با سدهای طرق، کارده و ارداک، گفت: حجم آب این ۳ سد به کمتر از ۵ درصد رسیده است. این به معنای آن نیست که قابلیت بهره‌برداری ندارند، بلکه به دلیل اینکه ذخیره آب در این سدها بسیار اندک است در شرایط اضطرار نگهداری کرده و فعلاً از آب این سدها استفاده نمی‌شود. به اصلاح آب این سدها مرده است. در حال حاضر تامین آب از طریق سد دوستی انجام می‌شود.

اسماعیلیان در ادامه چشم‌اندازی به شرایط کنونی و خشکسالی داشت و افزود: با نگاهی بدبینانه به آینده کوتاه‌مدت، برنامه ریزی برای تابستان پیش رو حیاتی است. همچنان باید حالت بدبینانه را به عنوان برنامه‌ریزان حوزه آب در نظر بگیریم و فرض کنیم که شرایط خشکسالی همانند چند سال گذشته ممکن است در سال آبی جاری نیز تداوم پیدا کند. این وضعیت، وضعیت بسیار حاد و سختی است؛ چراکه اگر سدها را از دست بدهیم و بارندگی به این وضع ادامه پیدا کند با کسری آب حدود ۵۰ درصد در کلان‌شهر مشهد برای تابستان مواجه خواهیم شد.

وی ادامه داد: باید برنامه‌ریزی کنیم که در چند ماه پایانی سال جاری با مشکل کمبود آب مواجه نشویم. همچنین برنامه‌ریزی لازم برای تامین آب در تابستان ۱۴۰۵ را انجام دهیم تا چالش و مشکلی ایجاد نشود؛ از جمله یک سری پروژه‌های آب‌رسانی در دست اقدام است که باید کم کم تصفیه و وارد مدار آبرسانی قرار و بهره‌برداری شود.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد، نقش مردم را در گذر از این مرحله بسیار مهم و حیاتی دانست و افزود: امیدواریم در روزهای باقی مانده از فصل پاییز، شاهد بارش رحمت الهی باشیم. همچنین زمستان و بهار پربارشی را تجربه کنیم. معمولاً آورده‌هایی که به ویژه در سد دوستی و سدهای مشهد انجام می‌شود، از اسفند ماه به بعد صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: همزمان با درخواست از خداوند متعال برای بارش رحمت الهی، مردم باید در مصرف آب صرفه جویی کنند. واقعاً وضعیت بسیار خاصی است و اگر مقداری ملاحظات مردم نسبت به گذشته افزایش پیدا کند و مدیریت و صرفه‌جویی بیشتری در مصرف آب صورت گیرد، در کنار پروژه‌هایی که در دست اقدام است، جای نگرانی در کوتاه‌مدت نخواهیم داشت.

آغاز عملیات اجرایی آبرسانی به ۱۰۵ روستای تشنه آب

اسماعیلیان درباره توسعه زیرساخت‌های تامین آب از انعقاد قرارداد مهمی با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خبر داد و گفت: قراردادی با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و با مجموعه قرارگاه امام حسن مجتبی (ع)، برای حوزه شهرستان مشهد منعقد شده است. این قرارداد شامل ۱۰۵ روستای شهرستان مشهد می‌شود که در شرایط تنش آبی قرار دارند.

وی افزود: در حال حاضر قرارداد اولیه‌ این مجموعه در حوزه آبرسانی به روستاها به اتمام رسیده اما شهرستان مشهد جزو قرارداد اولیه نبود. از قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) درخواست شد که هرچه زودتر عملیات اجرایی آبرسانی به این ۱۰۵ روستای شهرستان مشهد با اولویت‌هایی که توسط شرکت آب مشهد و هماهنگی با خود مجموعه قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) است، شروع شود.

وی درباره قرارداد آبرسانی ۱۰۵ روستای شهرستان مشهد با قرارگاه امام حسن مجتبی (ع)، به جنبه‌های مالی پروژه اشاره کرد و گفت: اعتبار این قرارداد بر اساس فهرست‌های سال ۱۴۰۲، مبلغ ۵۴۰ میلیارد تومان بود که البته با تعدیلاتی که طی این مدت صورت گرفته، حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ میلیارد تومان اعتبار این قرارداد خواهد بود.

طرح‌های اضطراری؛ پروژه سد شوریجه برای تابستان ۱۴۰۵ و خطوط انتقال

اسماعیلیان افزود: برای مقابله با شرایط اضطراری آب مشهد، ۱۲ پروژه تعریف شده است. یکی از پروژه‌هایی که از شرکت آب منطقه‌ای مشهد درخواست شده به سرعت انجام شود و قول بهره‌برداری تا تابستان ۱۴۰۵ داده شده، پروژه سد شوریجه است.

اسماعیلیان در رابطه با سد شوریجه گفت: احتمالا تا پایان آذر ماه، امکان آبگیری سد شوریجه فراهم می‌شود، البته آبگیری مشروط به وقوع بارش است. این پروژه پیشرفت خوبی داشته و اکنون بالای ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد. در حال حاضر سامانه انتقال آن تعریف شده که باید به خط انتقال سد دوستی وصل شود. حدود ۱۵.۵ کیلومتر خط انتقال دارد که تاکنون حدود ۱۳.۵ کیلومتر آن توسط همکاران شرکت آب منطقه‌ای مشهد اجرا شده است. با اجرای این مرحله از پروژه، ان‌شاءالله ۱۲۵۰ لیتر بر ثانیه از کسری آب مشهد در تابستان ۱۴۰۵ جبران خواهد شد.

وی در ادامه به سایر اقدامات اشاره کرد و افزود: برای تأمین آب مشهد پروژه‌های دیگر شامل جابجایی و بهینه‌سازی چاه‌ها، استفاده از ظرفیت چاه‌هایی که در اختیار سایر ارگان‌ها قرار دارد و همچنین مدیریت فشار در شبکه مشهد است. این اقدامات تداوم خواهد داشت، اما بازوی مهم، مدیریت مصرف آب است.

همراهی مردم در صرفه‌جویی؛ نیاز به کاهش سرانه مصرف تا ۸۰ لیتر

مدیرعامل آب و فاضلاب مشهد در خصوص میزان همراهی مردم در اجرای صرفه‌جویی‌ها اظهار کرد: اگر بخواهیم خودمان را با کل کشور مقایسه کنیم، مردم مشهد در مصرف آب صرفه جویی می‌کنند، اما به نسبت شرایط بحرانی، باید کارهای بیشتری انجام شده و صرفه‌جویی بیشتری از سوی مردم انجام گیرد. مردم باید بدانند که شرایط واقعاً بحرانی است و اگر می‌خواهیم از مسائل کمبود آب و گرفتاری‌هایی که قطعاً متوجه همه مردم می‌شود پیشگیری کنیم، باید تلاش بیشتری انجام شود؛ این میزان صرفه‌جویی کفایت نمی‌کند.

وی با ارائه آمار مصرف سرانه، هدف‌گذاری را مشخص کرد و افزود: مشهد در حال حاضر ۱۲۰ تا ۱۳۰ لیتر به ازای هر نفر در شبانه‌روز متوسط سرانه مصرف آب دارد. تلاش می‌کنیم که این عدد در شرایط بحرانی به حدود ۸۰ لیتر برسد. اگر این اتفاق رخ دهد، حتی نیاز به اجرای پروژه‌های ذکر شده نیست و می‌توانیم با همین حداقل آب، شرایط را کاملاً مدیریت کنیم.

اسماعیلیان در ادامه از نتایج اقدامات صورت گرفته برای کمبود آب در تابستان ۱۴۰۴ خبر داد و اظهار کرد: با همراهی خوب مردم در تابستان سال جاری نسبت به سال گذشته ۱۳ درصد کاهش در پیک مصرف آب داشتیم. نسبت به برنامه‌ریزی‌های انجام شده، ۱۴ درصد کاهش و نسبت به برنامه جامع تأمین آب شرب مشهد که مصوب و بلندمدت است، حدود ۲۰ درصد کاهش پیک مصرف آب در تابستان ۱۴۰۴ داشتیم. بخشی از این کاهش ناشی از اقدامات فنی بوده و بخش زیاد آن ناشی از مشارکت مستقیم مردم در مدیریت مصرف است.

وی ادامه داد: برای پروژه‌های آبرسانی مشهد به تأمین مالی ۵ هزار میلیارد تومانی نیاز است. با فرض تداوم وضعیت فعلی و عدم بارش‌های خاص، برای تأمین آب حدود ۵۰ درصد کسری آب در تابستان ۱۴۰۵ خواهیم داشت، برنامه‌ریزی‌ها لازم در این خصوص انجام شده و حدود ۹۰ درصد پروژه‌ها تعریف شدند.

اسماعیلیان در این باره هشدار داد: مهم‌ترین نقطه در این پروژه‌ها، تأمین منابع مالی است. امیدواریم مسئولین استانی و ملی توجه ویژه‌ای به این موضوع داشته باشند؛ تأمین به موقع اعتبارات بسیار مهم است تا پروژه‌ها سرعت بگیرد، زیرا اگر دیر برسد، دیگر زمانی نخواهیم داشت.

وی به موضوع کیفیت آب اشاره و بیان کرد: کیفیت آب خط قرمز ماست و باید بر اساس استانداردها عمل کرد. طبیعتاً هرچه آب مخازن سدها کمتر می‌شود، کیفیت آب نیز کاهش پیدا می‌آید؛ نه الزاماً اینکه از حد استاندارد خارج شود، اما در شرایط نرمال آبگیری مناسب‌تر است. هر چقدر آب در سدها کمتر باشد، بی‌کیفیت‌تر خواهد بود. به عنوان مثال، سد دوستی در شرایط پرآب EC آن ۸۰۰ است، اما درحال حاضر حدود ۱۸۰۰ است. البته همین عدد ۱۸۰۰ نیز در حد استاندارد است، اما کیفیت آن آب با این آب تفاوت زیادی دارد.

انتهای پیام