پس از آن‌كه صندوق احيا و بهره‌برداري از اماكن تاريخي و فرهنگي اعلام كرد، سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري هيچ مجوزي براي تغيير كاربري قلعه‌ي شوش صادر نكرده، بلكه اين قلعه از ابتدا به‌عنوان يك مركز اقامتي توسط هيات باستان‌شناسي فرانسوي مورد استفاده قرار گرفته است و اين صندوق درنظر دارد، طرح جامع سامان‌دهي و احيا و بهره‌برداري از آن مجموعه را با مشاركت بخش خصوصي با تاكيد بر همين كاربري تهيه و اجرا كند، رييس موسسه‌ي باستان‌شناسي دانشگاه تهران توضيح‌هايي را در اين‌باره ارايه كرد.
حسن كريميان در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اظهار داشت: به‌نظر مي‌آيد، صرف نظر از كم و كيف اين خبر بايد به اين بخش از سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري درباره‌ي مقدمات كار و كاربري اين قلعه اطلاعاتي را داد.
وي ادامه داد: دو دهه‌ي پيش كه بحث تحويل‌گيري قلعه‌ي شوش در سازمان ميراث فرهنگي مطرح بود، من و مرحوم علي‌محمد خليليان ازسوي رييس وقت سازمان ميراث فرهنگي ـ مهدي حجت ـ مامور شديم، با سفير فرانسه به شوش برويم و مقدمات تغيير و تحول اين قلعه را فراهم كنيم. استراتژي و هدف اصلي تعريف‌شده در آن زمان، اين بود كه سازمان ميراث فرهنگي آنجا را از فرانسوي‌ها كه مدت‌ها در آن به كاوش مشغول بودند و اشياي زيادي را خارج كرده و گزارش‌هاي محدودي را ارايه كرده بودند، بگيرد و به پايگاه پژوهش مطالعات باستان‌شناسي تبديل كند.
او با اشاره به وجود مخالفان معدودي كه به‌دليل جو غالب نمي‌توانستند مخالفت خود را با اين تحويل‌گيري نشان دهند، بيان كرد: اكنون چه پيش آمده كه با وجود گذشت دو دهه و ايجاد و راه‌اندازي تعداد قابل توجهي پايگاه مطالعات باستان‌شناسي در كشور هنوز پايگاه باستان‌شناسي شوش به‌صورت منسجم فعاليت‌ها و كاوش‌هاي ميداني خود را آغاز نكرده است.
كريميان اظهار كرد: اگر اين پايگاه داير شده بود، امروز افرادي نبودند كه خواب‌هاي اين‌چنيني براي اين قلعه ببينند. قلعه‌ي شوش از ابتدا يك پايگاه علمي و پژوهشي بوده است، نه يك مركز اقامتي و پذيرايي.
اين استاد دانشگاه گفت: اگر صندوق احيا يا هر مقام ديگري به فكر احياي كاربري قلعه‌ي شوش است، بهتر است با حفظ كاربري اصلي، قلعه را به يك مركز مطالعات علمي و پژوهشي در شهر باستاني بي‌نظير شوش تبديل كند.
وي شأن شهر تاريخي شوش را به‌عنوان مهد تمدن بشري بسيار بيشتر از آن دانست كه پايگاه پژوهشي آن‌را به واحدي اقامتي بتوان تبديل كرد و افزود: امروز يكي از معضلات هيات‌هاي باستان‌شناسي كه براي كاوش و تحقيقات ميداني اعزام مي‌شوند، نداشتن مكاني امن و مناسب براي آثار كشف‌شده و اعضاي هيات است، ولي قلعه‌ي شوش كه اين پتانسيل را دارد، هنوز به چنين مكان تبديل نشده است.
او با اشاره به كادر مجرب و آزموده‌اي كه در قلعه‌ي شوش كار مي‌كردند و پتانسيلي كه اين قلعه براي ايجاد مكاني امن با هدف نگهداري از اشياي باستاني كشف‌شده دارد، ادامه داد: اگر اين دو پتانسيل در كنار هم قرار گيرند، مركزي براي مطالعات و وجود آدم‌هاي خبره، بومي و مجرب براي انجام كارهاي تحقيقاتي مي‌شود كه به‌دنبال آن، برنامه‌ي كاوش درازمدت شهر شوش را نيز مي‌توان تدوين كرد.
وي مبناي اين فعاليت‌هاي ميداني در شوش و كلنگ زدن ايرانيان به‌جاي فرانسوي‌ها را باور داشتن باستان‌شناسان ايراني دانست و اظهار داشت: اگر باستان‌شناسان ايراني در ذهن‌شان، خود را قبول نداشته باشند، اين پروژه با وضعيت كنوني دوباره در اختيار فرانسوي‌ها قرار مي‌گيرد.
رييس موسسه‌ي باستان‌شناسي دانشگاه تهران افزود: من به‌عنوان كسي كه در تحويل‌گيري اين مجموعه از فرانسوي‌ها دخيل بودم، از اين‌كه بعد از دو دهه هنوز هيچ اقدامي براي اين كانون بزرگ تمدن بشري انجام نشده است، خجالت مي‌كشم.
كريميان با اشاره به قد علم كردن تمدن شوش در مقابل تمدن بين‌النهرين و دوام هزاران ساله‌ي اين تمدن، گفت: علاوه بر شواهد باستان‌شناسي به‌دست آمده از شوش مانند لوح حمورابي، كاخ‌هاي هخامنشيان و قلعه‌هاي باستاني شوش، اين شهر پتانسيل به ثبت رسيدن در فهرست ميراث جهاني را دارد، نه اين‌كه شأن آن به‌گونه‌اي پايين بيايد كه واحد پژوهشي آن به يك مركز اقامتي تبديل شود.
وي پرسيد: مگر مكان و جا براي احداث واحدهاي اقامتي كم داريم كه براي ساخت يك مركز سياحتي بخواهيم از يك پايگاه پژوهشي ـ قلعه‌ي شوش ـ استفاده كنيم؟
حدود سال 1897 ميلادي در كنار شهر تاريخي شوش توسط فرانسوي با هدف مطالعات باستان‌شناسي اين شهر تاريخي، بنايي احداث شد كه ساخت آن تا 15 سال بعد يعني سال 1912 ميلادي به طول انجاميد و تا زمان انقلاب اسلامي نيز كار باستان‌شناسي فرانسويان در اين مكان ادامه يافت. بعد از انقلاب به‌دليل جنگ و مسايل امنيتي، قلعه‌ي شوش بي‌استفاده باقي ماند و توسط نيروهاي عراقي نيز چندبار با راكت مورد اصابت گلوله قرار گرفت و بخش‌هايي از آن نيز تخريب شدند.
انتهاي پيام
نظرات