به گزارش ایسنا، این روزها نامه‌ای از وزیر نفت به رئیس سازمان محیط زیست در میان مسئولان در زمینه ساخت مجتمع پتروشیمی در فاصله کمتر از پنج کیلومتری پناهگاه حیات‌وحش میانکاله میانکاله رد و بدل می‌شود.

در متن این نامه آمده است: «پیرو توضیحات حضوری، به استحضار می‌رساند که به اتکای رشد فناوری در صنعت پتروشیمی، این وزارتخانه احداث چندین واحد عظیم پتروشیمیایی برای تولید پروپیلن از گاز طبیعی و واحدهای پایین دستی آن را، برای تامین مصارف داخلی، در دست برنامه‌ریزی دارد. با توجه به نیاز این واحدها به حجم قابل ملاحظه آب خنک‌کن، احداث دو واحد از موارد یاد شده در ساحل دریای خزر پیش‌بینی شده، چنانکه که به سادگی امکان دستری به دریا برای برداشت آب و بازگرداندن آن به دریا داشته باشند. احداث واحد نخست، در منطقه عمومی امیرآباد مازندران و واحد دوم در منطقه عمومی رودسر(سایت موجود نفت خزر) پیش‌بینی شده است. به طور طبیعی در طراحی و بهره‌برداری واحدهای یاد شده استانداردهای زیست‌محیطی رعایت خواهد شد. با توجه به موارد یاد شده، خواهشمند است دستور فرمایید موافقت اصولی آن سازمان محترم را با احداث این واحدها در مناطق یاد شده اعلام فرمایند، تا در پی آن فرآیند تهیه گزارش‌های توجیه فنی، مالی و اقتصادی طرح‌ها و نیز طراحی واحدها و تهیه گزارش‌های مشروح به منظور اخذ مجوزهای زیست محیطی به انجام برسد».

کلانتری رئیس سازمان محیط زیست نیز بلافاصله، در شانزدهم آبان سال‌جاری در نامه‌ای به معاون محیط زیست انسانی خود دستور داد:« با توجه به عدم توسعه در استان گیلان و مازندران و تفاهم‌های اولیه که تمامی ضوابط زیست محیطی را رعایت خواهند کرد اقدام نمایید».

این واحد پتروشیمی قرار است در منطقه ویژه اقتصادی بندر امیرآباد و مجاورت میانکاله احداث شود.

جانمایی این واحد پتروشیمی در فاصله کمتر از پنج کیلومتری پناهگاه حیات‌ وحش میانکاله که سالانه پذیرای انبوهی از پرندگان از سراسر کشور بوده تهدیدی جدی محسوب می‌شود.

حر منصوری مسئول انجمن گروه دیدبان میانکاله در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه در دولت اصلاحات مصوبه‌ای در دولت وجود داشت که در آن از استقرار هر گونه صنعت آلوده‌ساز جلوگیری می‌شد اما در دولت نهم و دهم این قانون برداشته و نخستین اقدام برای احداث پالایشگاه در مناطق زیست محیطی مختلف ایران از جمله در منطقه بهشهر آغاز شد، گفت: در سه کیلومتری میانکاله قرار بود پالایشگاه نفتی را در ۱۶۲ هکتار از زمین‌های منابع طبیعی احداث کنند که با کمپین ایجاد شده ساخت این پالایشگاه به تاخیر افتاد.

وی تصریح کرد: با روی کار آمدن این دولت موجب شد تا از تاسیس این پالایشگاه جلوگیری شود و تلاش ان‌.جی.اوها برای حفاظت از منطقه محافظت شده میانکاله به طور موقت پس از پیشرفت 10 درصدی متوقف شود.

مسئول انجمن گروه دیدبان میانکاله افزود: اخیرا در نامه‌ وزیر نفت به رئیس سازمان محیط زیست، طی یک روز موافقت با این طرح عجیب بدون بررسی مشکلات زیست محیطی صورت گرفت. در مرحله نخست باید به این نکته توجه کرد که با چرا بررسی زیست محیطی به این طرح در طی یک روز جواب مثبت به وزارت نفت داده شد.

منصوری افزود: نیروگاه شهید سلیمی نکا که پیش از انقلاب با تأکید بر رعایت مسائلزیست محیطی احداث شد و بر طبق اساسنامه پایگاه اصلی آن باید گاز سوز باشد و در ۳۶۵ روز از سال برای فعالیتش باید از گاز استفاده کند در حال حاضر گاز مازوت مصرف می‌کند در حالی که سوخت مازوت در تمام دنیا منسوخ شده است.

مسئول انجمن گروه دیدبان میانکاله تصریح کرد: از آنجایی که پالایشگاه‌های ایران قدیمی است و مازوت فراوانی تولید می‌کند، نیروگاه‌های قدیمی مانند نکا می‌تواند روزانه هزار تن از این مازوت را بسوزاند.

وی یادآور شد: دولتی که نیروگاهی را با استانداردهای زیست محیطی ساخته اما در عمل از سوخت اصلی خود فاصله گرفته و از مازوت استفاده می‌کند بنابراین اعتماد میان مردم از بین می‌رود و نمی‌توانند به استقرار پتروشیمی که دارای مشکلات فراوان زیست محیطی است را اجازه احداث بدهند.

منصوری افزود: در زمینه جانمایی این پتروشیمی باید گفت که اگر این مرکز در شمال ساخته نشود باید در نقاطی دیگری از ایران که کمبود آب وجود دارد احداث شود و از آنجایی که دریای خزر کمک می‌کند تا منابع آب این پتروشیمی تأمین شود قرار گرفتن در پنج کیلومتری یکی از مهم‌ترین پناهگاه‌های حیات وحش و تالاب‌های دنیا در بخش محیط زیستی مشکل ساز خواهد بود.

وی گفت: در حال حاضر وضعیت دریای خزر نیز بسیار دارای مشکلات بسیاری است و از سویی نیز استعدادهای کامل دامداری، کشاورزی، آبزی پروری و مرکبات در مناطق اطراف وجود دارد و نباید بر استقرار صنایع آلوده کننده در منطقه پافشاری شود.

  حرمنصوری با بیان اینکه شرق مازندران استعداد فراوانی در بوم گردی و اکوتوریسم دارد و میانکاله می‌تواند در آینده‌ای که نفت اصلا ارزشی ندارد به عنوان یک سرمایه کنار گذاشته می‌شود دیده شود، گفت: در ۵۰ سال آینده صنایعی که به سوی سوخت‌های پاک می‌روند مستقر می شوند از این رو مناطق گردشگری به عنوان جایگاه مهم اقتصادی در زمینه اکوتوریسم مطرح می شوند.

این فعال محیط زیست، تصریح کرد: امروزه اکوتوریسم به عنوان شاخص گردشگری است که می‌تواند منابع مالی بسیاری را برای دولت و مردم منطقه داشته باشد اما حداقل ارزش اکولوژی در منطقه کهبا تلاش فعالان محیط زیست برای حفظ آن احیا شد با صنایع دیگر از میان می‌رود.

منصوری تأکید کرد: میانکاله منطقه‌ای است که مسئولیت زیست محیطی آن پیش از مردم و فعالان محیط زیست مربوط به سازمان آن است و آنها نباید با این سرعت و ثبت رکورد در پاسخ‌گویی به استقرار یک صنعت آلاینده محیط زیستی در طی یک روز پاسخ مثبت داده می شد و باید ملاحظه‌های زیست محیطی صورت گیرد.

وی تصریح کرد: بندر امیرآباد از منطقه صفر میانکاله آغاز می‌شود و تا حدود ۱۰ کیلومتر غرب آن ادامه دارد و باید بررسی شود که چطور وزارت نفت و سازمان محیط زیست در طی یک روز بررسی زیست محیطی را انجام دادند در حالی که در عمل این کار ممکن نیست.

این فعال محیط زیست گفت: محیط زیست بستر حیات است و پیش از آنکه اقتصادی باشد باید بتوان از آب و هوا برای تنفس استفاده کرد و زنده ماند و هنگامی که پیش نیازهای نخست زندگی از بین برود در این حالت به اقتصاد هیچ کمکی نمی‌کند به طوری که می‌توان در قسمت‌های مختلف کشور، جنوب و نیز تهران نتیجه بی‌تدبیری‌های دولت‌های گذشته و منطقه را مشاهده کرد.

علی ابوطالبی محقق و فعال محیط زیست میانکاله نیز در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: پتروشیمی صنعتی آلاینده بوده و نمی‌توان آن را در جایی با بهترین زیستگاه حیات وحش و مهد پرندگان آسیا و خاورمیانه بدون آمایش سرزمین و ارزیابی زیست محیطی احداث کرد.

وی با اشاره به اینکه امیدواریم در آمایش سرزمین توسط کارشناسان دلسوز و طبیعت دوست استان این طرح در این منطقه اجرا نشود، افزود: کسی با توسعه مخالف نیست و اگر پایدار و بدون آسیب به تنوع زیستی، فرهنگ بومی، تالاب و بدون آلایندگی خاک، آب و هوا باشد مشکلی ایجاد نمی‌کند.

این محقق و فعال محیط زیست میانکاله گفت: در ایران توسعه پایدار مصداق پیدا نمی‌کند چرا که محیط زیست قدرت لازم برای جلوگیری از استقرار واحدهای صنعتی بزرگ را ندارد و همواره به بهانه اشتغال و بیکاری، قانون زیست محیطی در زمینه آلودگی صنایع اجرا نمی‌شود که نمونه آن را می‌توان در نیروگاه شهید سلیمی نکا که با مصرف مازوت در حال آلوده کردن هوای منطقه و ایجاد باران‌های اسیدی است، مثال زد.

وی تصریح کرد: هر چند اعلام می‌شود که این پتروشیمی با استانداردهای به روز و تصفیه با کمترین آلودگی آن را راه‌اندازی می‌کنند اما در عمل محقق نمی‌شود و در اندازه حرف است و در عمل همانند بقیه صنایع خواهد بود.

محقق و فعال محیط زیست میانکاله، یادآور شد: با توجه به آنکه پتروشیمی آلایندگی فراوانی دارد و به دلیل فاصله بسیار کم آن با تالاب ارزشمند میانکاله و تالاب بین‌المللی لپوی زاغمرز که سالانه پذیرای چند هزار پرندگانی همانند قو و پلیکان که در لیست سایتیس از درجه یک و دو حفاظتی برخوردار هستند و نیز در میانکاله که حدود نیم میلیون گونه از صد میلیون پرنده تالابی از این منطقه استفاده می‌کنند نگرانی‌های فراوانی ایجاد شد و امیدوارم در ارزیابی زیست محیطی این طرح رد شود.

وی تصریح کرد: البته مخالف توسعه و صنایع نیستیم اما از نظر جانمایی زیست محیطی این مکان که قطب کشاورزی، دامپروری، آبزی پروری و باغداری است این صنایع بزرگ و آلاینده موجب آلودگی می‌شود چرا که محیط زیست از قدرت کافی برخوردار نیست که بتواند صنایعی که تبعات اقتصادی و اجتماعی دارد را از رده خارج کند در حالی که خود عقب نشینی می‌کند.

داریوش عبادی مسئول سمن‌های زیست محیطی استان مازندران نیز در این زمینه در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: به لحاظ زیست محیطی بحث پالایشگاه نفت در گذشته در کنار میانکاله و دریا مطرح بود چرا که تنها زمین‌هایی که می‌توانند در مقیاس بزرگ فعالیت‌های صنعتی انجام دهند بخش‌هایی که در میان شهر بهشهر و نیز شبه جزیره میانکاله است در این موقعیت تالاب و جزیره میانکاله و دریای خزر مدنظر است اما باید از آنها حفاظت شود.

عبادی تصریح کرد: پتروشیمی می‌تواند آلودگی‌های متعددی را برای دریای خزر و میانکاله ایجاد کند اما تاکنون مسئولان مازندران اطلاعی از استقرار این صنعت در استان ندارند و وزیر نفت طی نامه‌ای از مسئول سازمان حفاظت محیط زیست کشور درخواست کرد که پتروشیمی را در این منطقه مستقر کنند.

وی تصریح کرد: رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور بدون در نظر گرفتن موازین قانونی آن را امضا کنند چرا که باید در کارگروه‌های اثرات زیست محیطی پروژه‌ها آن را مطالعه و اثرات زیست محیطی ارزیابی می‌کردند اما بدون در نظر گرفتن این موازین موافقت خود را اعلام کرد.

مسئول سمن‌های زیست محیطی استان مازندران، یادآور شد: هر چند این موافقت میان وزیر نفت و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست است و هنوز جایگاه قانونی ندارد، اگر این طرح اجرا شود نیز یک اقدامی غیرقانونی بوده چرا که این طرح دارای آلودگی و اثرات سوء زیست محیطی دارد.

وی تاکید کرد: امیدواریم برای احداث چنین صنایع آلوده در مناطق حساس از نظر اکولوژیکی و زیست محیطی، پیش از اقدام مطالعات اثرات زیست محیطی انجام شود و کارشناسان نظر بدهند و چنانچه مشکلی ندارد اجرا شود.

عبادی گفت: این روش برخورد که وزیر به رئیس سازمان نامه ارسال کند و آن رئیس بدون بررسی موافقت کند اقدام درستی نیست و این اقدام غیرکارشناسی، غیرفنی، غیرعلمی و غیرقانونی است.

وی خاطرنشان کرد: در روزهای آینده این اقدام که بدون طی شدن فرآیند قانونی و مسائل کارشناسی زیست محیطی پاسخ مثبت می‌دهد به چالش کشیده می‌شود اما امیدواریم سازمان محیط زیست به ملاحظات این منطقه بیشتر توجه کنند و متوجه اشتباه در امضای خود شوند.

گزارش از زهرا اشکیود خبرنگار ایسنا مازندران