حجت‌الاسلام‌والمسلمین ابوالقاسم مقیمی‌حاجی، رئیس دبیرخانه همایش بین‌المللی تفسیر تسنیم امروز سه‌شنبه ۱۶ بهمن ماه در جمع خبرنگاران، پیرامون شخصیت آیت‌الله جوادی آملی، تاریخ و سیر نگارش و چاپ تفسیر تسنیم، شاخص‌های آن و آیین رونمایی از این اثر نفیس قرآنی، با اشاره به اینکه آیت الله جوادی آملی از تحصیل‌کردگان حوزه علمیه تهران و قم هستند، گفت: ایشان در تهران از علمای بزرگی همچون محمدتقی آملی، شهرانی، فاضل تونی و محی‌الدین الهی قمشه‌ای بهره برده‌اند.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه افزود: آیت الله جوادی آملی تحصیلات عالیه‌شان را در محضر اساتیدی همچون آیت‌الله بروجردی، علامه طباطبایی، حضرت امام خمینی و آیات عظام محقق داماد و میرزاهاشم آملی در شهر مقدس قم گذرانده‌اند.

رئیس دبیرخانه همایش تفسیر تسنیم با بیان اینکه شخصیت ویژه و جامعیت علمی آیت‌الله جوادی آملی در فقه، اصول، فلسفه، عرفان و تفسیر سبب شد که بُعد مباحث قرآنی ایشان در تفسیر تسنیم خود را نشان بدهد، گفت: این تفسیر با نگاه و رویکردی جامع به آیات قرآن کریم از سوی استاد، بیان و نگاشته شده است.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه تاکید کرد: به تبع شخصیت جامع آیت‌الله جوادی آملی، تفسیر تسنیم نیز سعی کرده به کشف معانی و آموزه‌های قرآن و ژرفای عمیق مفاهیم قرآنی با رویکردی جامع بپردازد، آن‌ها را کنکاش و جستجو کند و به تشنگان معرفت عرضه کند.

مقیمی حاجی با اشاره به اینکه آیت‌الله جوادی آملی تدریس تفسیر ترتیبی خود را از سال ۱۳۶۱ آغاز کردند، افزود: نگارش تفسیر موضوعی ایشان مربوط به قبل از این تاریخ است که به مرور نسبت به انتشار آن اقدام کردند.

وی با اشاره به استمرار دروس تفسیر آیت‌الله جوادی آملی در طی چهار دهه گفت: کلاس‌های استاد ادامه پیدا کرد تا پایان سال ۱۳۹۹ که دوره تدریس تفسیر ایشان به سرانجام رسید. لذا دروس تفسیر آیت‌الله جوادی آملی از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۹۹ به صورت یک درس مستمر ادامه داشته است.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه بیان کرد: طی چهار دهه گذشته، در کنار زحماتی که آیت الله مکارم شیرازی، آیت‌الله سبحانی و بزرگان دیگر کشیده‌اند، یکی از استوانه‌ها و پایه‌های بار تفسیر قرآن در حوزه علمیه به ویژه در بُعد آموزشی آن برعهده آیت‌الله جوادی آملی بوده است.

مقیمی حاجی عنوان کرد: در طول این مدت، کسانی که علاقمند بودند در کنار رشته‌های دیگر به درس تفسیر بپردازند به ویژه کسانی که به صورت تخصصی وارد عرصه تفسیر می‌شدند، از دروس تفسیر استاد جوادی آملی بهره‌های فراوان بردند.

وی با اشاره به اینکه انتشار اولین جلد از مجلدات تفسیر تسنیم از سال ۱۳۷۵ آغاز و آخرین جلد آن در سال ۱۴۰۳ به پایان رسید، گفت: تفسیر تسنیم محصول تدریس‌های آیت‌الله جوادی آملی و حوزه علمیه است.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه عنوان کرد: مشارکت طلاب که موجب استمرار دروس استاد طی چهار دهه شد و همچنین همکاری فضلا و محققان در موسسه اسراء در نهایی‌سازی و به انتشار رساندن تفسیر تسنیم موجب شد که این تفسیر به مرور به حد بلوغ لازم خودش برسد.

مقیمی حاجی با تأکید بر اینکه تفسیر تسنیم را می‌توان به نوعی محصول حوزه علمیه قم پس از انقلاب اسلامی عنوان کرد، افزود: این تفسیر در ۸۰ جلد فارسی تنظیم و به انتشار رسیده است و ۳۴ جلد از نسخه عربی آن تاکنون آماده و منتشر شده است، همچنین تفسیر موضوعی ایشان ۲۰ جلد خواهد بود لذا مجموع تفسیر فارسی ایشان شامل تفسیر ترتیبی و تفسیر موضوعی تسنیم به ۱۰۰ جلد می‌رسد.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه در خصوص شاخص‌های علمی تفسیر تسنیم گفت: یکی از نکات مهمی که خود را در تفسیر آیت‌الله جوادی آملی نشان می‌دهد، ‌استفاده از روش تفسیر قرآن به قرآن است. ایشان مبنای تفسیری مرحوم علامه طباطبایی(ره) را ادامه داده و به تکامل رسانده است.

وی افزود: در کنار این، آیت‌الله جوادی آملی از روش تفسیری قرآن به سنت در عرصه‌های مختلف تطبیق، تفسیر و موارد دیگری که به شرح، تخصیص و تقیید آیات می‌پردازد، از روایات استفاده کرده است، همچنین به خاطر سبقه و تسلط ایشان بر حکمت، این تفسیر با یک رویکرد عقلی و با استفاده‌ به جا و درست از آموزه‌های حکمی اسلامی بهره برده است لذا می‌توان گفت که این تفسیر با تأکید بر روش قرآن به قرآن به ضمیمه‌ روش قرآن به سنت و عقل، به نوعی جامع سه روش است اما با تأکید بر روش تفسیر قرآن به قرآن.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه عنوان کرد: بر این اساس، این مسئله یک گامی رو به جلو بوده و سبب شده است که آیت‌الله جوادی آملی روش تفسیری مرحوم علامه طباطبایی را تکامل ببخشند و با احاطه‌ای که بر دانش‌های مختلف دارند، بتوانند نکات نغزی را از آیات قرآن کریم برداشت نموده و عرضه کنند.

مقیمی حاجی با اشاره به استفاده آیت‌الله جوادی آملی از منابع اصلی اسلامی در تفسیر تسنیم، یادآور شد: تسلط آیت‌الله جوادی آملی بر آیات مختلف قرآن موجب شده تا از آیات هم‌خانواده و مرتبط و آیاتی که به پرده‌گشایی و کشف معانی ژرف قرآن کمک می‌کند، بهره ببرند.

وی با بیان اینکه تفسیر تسنیم اثر بزرگی است که در ۸۰ مجلد در حوزه علمیه قم به ثمر نشسته است، گفت: تفسیر تسنیم را باید توجه ویژه حوزه علمیه قم به جایگاه و اهمیت دانش تفسیر و نقشی که در مجموعه هندسه علوم اسلامی دارد قلمداد کرد که اگر اهتمام حوزه به جایگاه تفسیر و نقش آن نبود، این درس به مدت چهار دهه ادامه پیدا نمی‌کرد و با زحمات شاگردان فاضل و محققان به سرانجام نمی‌رسید و ما امروز شاهد انتشار این تفسیر نبودیم.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه با اشاره به اینکه آیت‌الله جوادی آملی براین باور است که تفسیر تسنیم اثر حوزه علمیه است، گفت: وقتی یک درس و فضای علمی تشکیل می‌شود، استمرار آن در گام نخست اهتمام استاد را می‌طلبد، که این عزم و اراده را آیت‌الله جوادی آملی در طول این چند دهه به خرج دادند و تدریس را با نشاط لازم در شرایط مختلف جسمی و غیرجسمی ادامه دادند و حوزه از ایشان بهره برد.

وی با بیان اینکه نکته دوم برای استمرار یک درس حضور بانشاط شاگردان است، گفت: مهم‌ترین عامل استمرار حضور شاگردان در درس تفسیر آیت‌الله جوادی آملی، شخصیت علمی ایشان و بهره‌ای بود که آنان از این درس می‌بردند، در کنار این، فضایی که حوزه علمیه پس از انقلاب اسلامی برای اهمیت و جایگاه تفسیر ایجاد کرد نیز مهم است؛ رشته‌های تخصصی تفسیر و مراکز قرآنی و تفسیری که در حوزه قم دایر شد و در کنار فقه، اصول و کلام و رشته‌های دیگر به تفسیر نیز شأن و جایگاه داد، به استمرار درس کمک کرد.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه افزود: نکته سوم همراهی جمعی از شاگردان و محققان است، برای اینکه این اثر تنظیم و با ترتیب فعلی تدوین شود و به تأیید نویسنده برسد و منتشر شود، در مسیر انتشار این اثر نیز جمع زیادی از فضلا و محققان حوزه علمیه قم مشارکت کردند تا در نهایت این کار به همت مؤسسه اسراء به سرانجام رسید.

مقیمی حاجی خاطرنشان کرد: اهتمام شخص آیت‌الله جوادی آملی، حضور مستمر شاگردان، فضای علمی شکل‌گرفته در حوزه در راستای اهمیت دانش تفسیر و مشارکت فضلا و محققین در عرصه تدوین و تنظیم این اثر دست به دست هم داد و باعث شد تا تفسیر تسنیم به‌عنوان محصول حوزه علمیه قم به جهان اسلام عرضه شود.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه با اشاره به اینکه تفسیر تسنیم طی همایشی در تاریخ ششم اسفندماه رونمایی خواهد شد، گفت: این همایش با حضور آیت‌الله جوادی آملی، آیت‌الله اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه و جمعی از شخصیت‌ها و بزرگان حوزه و شاگردان ایشان به‌صورت رسمی در حوزه علمیه قم رونمایی خواهد شد، همچنین چهره‌ها و شخصیت‌های قرآنی داخلی و خارجی نیز در آیین رونمایی حضور خواهند داشت.

مقیمی حاجی با بیان اینکه نشست‌های علمی متعددی از سوی معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه در قم و سایر استان‌ها تا تاریخ ششم اسفند برگزار می‌شود، گفت: مراکز مختلف قرآنی، انجمن قرآن پژوهی و مؤسسات مرتبط دیگر همکاری خوبی در برگزاری این پیش نشست‌ها دارند.

وی افزود: حوزه‌های علمیه سراسر کشور در استان‌ها با مشارکت معاونان پژوهش مدارس و مراکز تخصصی، برخی از این پیش نشست‌ها را انجام داده‌اند و برخی در حال برنامه‌ریزی است، این نشست‌ها حتی بعد از رونمایی هم ادامه پیدا خواهد کرد و در سال آتی پررنگ‌تر نیز خواهد شد.

مقیمی حاجی با اشاره به برنامه‌ریزی‌ها برای برگزاری همایش علمی در ارتباط با تفسیر تسنیم، گفت: این همایش علمی نگارش مقالات در رابطه با آراء، نظریات، مبانی و مطالب برگرفته از تفسیر تسنیم است که در سال آینده آغاز خواهد شد، افتتاحیه همایش علمی با محوریت تفسیر تسنیم را سال آینده خواهیم داشت که در فرصتی مناسب از محورهای علمی آن رونمایی خواهد شد.

وی ضمن قدردانی از از تمامی دستگاه‌های دولتی و مراکز و مؤسسات سهیم در این امر به‌ویژه دفتر رهبر معظم انقلاب اسلامی بیان کرد: آیین رونمایی از تفسیر تسنیم از سوی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه با همکاری مؤسسه اسراء و برخی از مؤسسات هم‌سو برگزار خواهد شد.

انتهای پیام