بسیاری از افراد دندان‌های عقل خود را می‌کشند یا به کمک جراحی از لثه خارج می‌کنند زیرا معمولا آن را دندان ضروری نمی‌دانند، با این حال، این دندان‌های آسیاب، سلول‌های بنیادی ارزشمندی در خود پنهان کردند که فواید بسیار زیادی دارند و نتایج تحقیق اخیر گاسکون ایبارتکس، دانشیار گروه زیست‌شناسی سلولی و بافت‌شناسی دانشگاه «باسک» اسپانیا تایید کرد که این دندان‌ها، سلول‌های بنیادی را برای بازسازی استخوان، غضروف و حتی بافت عصبی در خود پنهان می‌کنند.

هر دندان عقل، هسته نرمی به نام پالپ دندان و حفره عروقی دارد که دندان را حفظ می‌کند. دانشمندان سلول‌های موجود در پالپ که مانند بدن‌سازهای نابالغ رفتار می‌کنند را جدا کردند. این سلول‌ها پس از تحریک در آزمایشگاه، قادر به تبدیل شدن به نورون‌ها، ماهیچه‌های قلب یا استخوان هستند و آنان در این تحقیق،  سلول‌های پالپ را به سلول‌های شبه نورونی تحریک‌پذیر الکتریکی تبدیل کردند.

دندانپزشکان معمولا جراحی‌ دندان عقل را روی نوجوانان یا بزرگسالان جوان انجام می‌دهند، زمانی که سلول‌های پالپ هنوز به سرعت تقسیم می‌شوند و خطاهای «دی ان ای» (DNA) کمی دارند.

در حال حاضر، آزمایشگاه‌ها با کلینیک‌های جراحی دهان همکاری می‌کنند تا دندان‌ها را روی یخ خشک ذخیره کنند، سپس آنها را در فریزرهایی نگهداری می‌کنند که در آنجا پالپ پردازش و در نیتروژن مایع ذخیره می‌شود.

نتایج تحقیقات پیش‌بالینی این محققان همچنین نشان می‌دهد که سلول‌های پالپ دندان می‌توانند با جایگزینی نورون‌های از دست رفته‌ تولیدکننده‌ دوپامین، علائم حرکتی را در مدل‌های جوندگان بیماری پارکینسون کاهش دهند.

در تحقیقات آلزایمر نیز همین سلول‌ها فاکتورهای رشدی ترشح که از سیناپس‌ها محافظت می‌کنند، ممکن است تجمع پروتئین‌های سمی را آهسته کنند. نتایج تحقیقی در سال ۲۰۲۴ نشان داد که چگونه سلول‌های مشتق از پالپ به پاکسازی پلاک‌های آمیلوئیدی و آرام کردن التهاب مغز کمک می‌کنند.

محققان ارتوپدی نیز ارزش این دندان‌های عقل را دریافتند و در شرایط آزمایشگاهی، سلول‌ها کلاژن و کلسیم را در صفحات منظمی قرار می‌دهند که غضروف سالم را تقلید می‌کنند، ویژگی‌ که می‌تواند پیوندهای ترمیم مفصل را متحول کند.

نتایج این تحقیق در مجله «تحقیقات و درمان سلول‌های بنیادی»  (Stem Cell Research & Therapy) منتشر شده است.

انتهای پیام