امروز پنجشنبه ۹مرداد روز به پاس قدردانی از تلاش‌های ارزشمند محیط‌بانانی است که به‌عنوان نگهبانان طبیعت و حافظان منابع طبیعی کشور، در خط مقدم حفاظت از محیط زیست ایستاده‌اند. آن‌ها در شرایط دشوار و گاه پرخطر، برای حفظ تنوع زیستی، جنگل‌ها، مراتع، گونه‌های جانوری و زیستگاه‌های طبیعی کشور تلاش می‌کنند.
محیط‌بانان علاوه‌بر مراقبت و حفاظت از مناطق طبیعی، با مقابله با شکار غیرمجاز، جلوگیری از قاچاق حیات‌وحش، کنترل آتش‌سوزی‌ها و گزارش تخریب‌های زیست‌محیطی، نقش حیاتی در حفظ تعادل اکوسیستم‌ها دارند. این افراد به‌صورت روزانه با چالش‌هایی همچون دسترسی سخت به مناطق حفاظت شده، مواجهه با متخلفان، کمبود امکانات و خطرات طبیعی روبرو هستند، اما با روحیه‌ای قوی و تعهدی بی‌بدیل وظیفه خطیر حفاظت از محیط زیست را بر عهده دارند.
در سال‌های اخیر افزایش تخریب زیستگاه‌ها، گسترش شهرنشینی، شکار غیرقانونی، آتش‌سوزی‌های عمدی و غیرعمدی و تغییرات اقلیمی، شرایط سخت‌تری را برای محیط‌بانان رقم زده است. علاوه‌بر این کمبود تجهیزات حفاظتی و مشکلات مالی و اداری فشار بیشتری بر این قشر وارد می‌کند. به همین دلیل حمایت‌های قانونی، تجهیزاتی و اجتماعی از محیط‌بانان اهمیت فراوانی دارد.
روز محیط‌بان یادآور مسئولیت جمعی ما در قبال محیط زیست است. حفاظت از طبیعت تنها وظیفه محیط‌بانان نیست، بلکه همه اقشار جامعه باید با رعایت اصول زیست‌محیطی، گزارش تخلفات و حمایت از قوانین محیط زیستی، در این مسیر سهیم باشند. آموزش‌های محیط زیستی به کودکان و نوجوانان، فرهنگ‌سازی در زمینه کاهش مصرف منابع طبیعی و پرهیز از آلودگی‌ها، از راهکارهای موثر برای حفظ منابع طبیعی و پایداری زیست‌بوم‌ها است.
محیط‌بانان، قهرمانان خاموشی هستند که در سایه کم توجهی ها از ارزشمندترین داشته‌های کشور یعنی طبیعت و حیات‌وحش حفاظت می‌کنند. هم‌زمان با افزایش آگاهی عمومی، زمینه‌ای فراهم آید تا امکانات و حمایت‌های لازم برای آن‌ها فراهم گردد. حفظ محیط زیست، ضامن زندگی بهتر و سالم‌تر برای نسل‌های امروز و آینده است و به همین دلیل هر یک از ما مسئولیتی خطیر در برابر محیط زیست داریم.
علی جمشیدیان، محیط‌بان پارک ملی و پناهگاه حیات‌وحش موته اصفهان با بیان اینکه نقش آموزش و فرهنگ‌سازی در کار محیط‌بانی بسیار حیاتی و تأثیرگذار است، به ایسنا گفت: حفاظت از محیط زیست تنها به گشت‌زنی و برخورد مستقیم محدود نمی‌شود، بلکه به بخش بزرگی از موفقیت در این زمینه به آگاه‌سازی مردم، جوامع محلی و حتی گردشگران بستگی دارد.
وی افزود: وقتی مردم متوجه شوند که چرا باید طبیعت را حفظ و قوانین شکار و صید را رعایت کنند، زباله‌ها را به درستی مدیریت کنند و به حیات وحش احترام بگذارند، همکاری آن‌ها با محیط‌بانی افزایش پیدا کرده و فشار بر اکوسیستم کاهش می‌یابد. از سوی دیگر، آموزش به محیط‌بان‌ها کمک می‌کند تا تخصص و مهارت‌های لازم را کسب و بتوانند مسائل محیط‌زیستی را بهتر مدیریت کنند و در شرایط مختلف تصمیم‌های درستی بگیرند.
محیط‌بان پارک ملی و پناهگاه حیات‌وحش موته اصفهان ادامه داد: بدون آموزش و فرهنگ‌سازی، کار محیط‌بانی به تنهایی نمی‌تواند حفاظت پایدار از طبیعت را تضمین کند. این دو عنصر مکمل یکدیگر هستند و باید هم‌زمان پیش بروند. لحظاتی که آرامش حیات وحش را مشاهده می‌کنیم واقعاً لذت‌بخش است، به‌ویژه زمانی که حیوانات مسن‌تر و سالمی را می‌بینیم که حاصل سال‌ها حفاظت و مسئولیت‌پذیری محیط‌بان‌ها هستند. این لحظه‌ها نشان‌دهنده ارزشمند بودن و تأثیرگذاری تلاش‌های محیط‌بان‌ها در حفظ طبیعت است.
جمشیدیان با تأکید بر اینکه در کنار این لحظات زیبا، تجربه‌های تلخی نیز وجود دارد، تصریح کرد: زمانی که در حال تعقیب یک شکارچی غیرمجاز بودم، آن شخص با اسلحه به سمتم شلیک کرد و متأسفانه باعث شد چشم چپم را از دست بدهم. آن لحظه واقعاً سخت و تلخ بود، اما همچنان معتقدم که حفاظت از طبیعت و حیات وحش ارزش هر فداکاری را دارد. این تجربه تلخ به من یاد داد که این شغل چقدر خطرناک و در عین حال چقدر مسئولیت بزرگی دارد.
وی با اشاره به اینکه مهم‌ترین چالش‌هایی که ما با آن روبرو هستیم، کمبود نیرو در مناطق حفاظت‌شده و عدم دسترسی به وسایل نقلیه مناسب برای گشت‌زنی و رسیدن به نقاط صعب‌العبور است، اضافه کرد: این مشکلات باعث می‌شود که پوشش کامل مناطق دشوار شود و گاهی اوقات نتوانیم به موقع جلوی تخلفات و آسیب‌ها را بگیریم. داشتن نیروی کافی و تجهیزات مناسب، مانند خودروهای مناسب نقش بسیار مهمی در اثربخشی حفاظت از طبیعت دارد.
محیط‌بان پارک ملی و پناهگاه حیات‌وحش موته اصفهان تأکید کرد: متأسفانه قوانینی که برای حفاظت از محیط زیست وضع شده‌اند، به‌درستی اجرا نمی‌شوند یا حمایت لازم را دریافت نمی‌کنند مانند قانون حمل سلاح. انتظار من از مسئولین این است که فقط پشت نام محیط‌بان پنهان نشوند و واقعاً هر آنچه که حق محیط‌بان‌ها دست را انجام دهند. با حقوق کم و امکانات محدود کار برای محیط‌بان‌ها بسیار دشوار شده و این فشار را دوچندان می‌کند.
جمشیدیان یادآور شد: محیط‌بان‌ها نیاز دارند که هم حمایت مالی و هم پشتیبانی معنوی واقعی داشته باشند تا بتوانند با انگیزه و قدرت به حفاظت از طبیعت ادامه دهند. در حادثه‌ای که برای من پیش آمد چشم چپم آسیب دید و کاملاً از بین رفت، اما این را با تمام وجود می‌گویم که من برای دلم کار کردم نه برای نام یا پول. از جانم مایه گذاشتم برای حیات وحش، بدون هیچ چشم‌داشتی و حتی دستم را به هیچ‌کس دراز نکردم.
وی اظهار کرد: فقط امیدوارم این شرایط، تنها برای من چنین باشد، زیرا وقتی یک محیط‌بان آسیب می‌بیند واقعاً از پس هزینه‌های درمان، زندگی و آینده‌اش برنمی‌آید. ای کاش مسئولان فقط یک ساعت خود را جای یک محیط‌بان یا خانواده‌ی یک محیط‌بان می‌گذاشتند آن وقت می‌فهمیدند که این راه شوخی نیست. ما با زندگی، امنیت و آینده‌مان بازی می‌کنیم تا طبیعت نفس بکشد.
محیط‌بان پارک ملی و پناهگاه حیات‌وحش موته اصفهان در پاسخ به این پرسش که آیا بعد از وقوع حادثه دیدگاهتان نسبت به شغل محیط‌بانی تغییر پیدا کرده است؟ گفت: بله، دید من به کلی تغییر کرده است. نه اینکه دلم برای حیات وحش نسوزد؛ هنوز هم وقتی یک آهو یا پرنده را در طبیعت آزاد می‌بینم، قلبم آرام می‌گیرد، اما واقعیت این است که بی‌مهری‌هایی که دیده‌ام، عدم حمایت‌ها و سختی‌هایی که کشیده‌ام، همه این‌ها واقعاً من را از این شغل دور کرده است.
جمشیدیان با تأکید بر اینکه دیگر آن شور و اشتیاق سابق را ندارم، اظهار کرد: نه به این دلیل که طبیعت برایم اهمیت ندارد، بلکه چون حس می‌کنم محیط‌بان در این کشور تنها است. وقتی آدم می‌بیند برای کاری که با جانش برایش مایه گذاشته هیچ پشتیبانی ندارد طبیعی است که دلسرد شود. ای کاش می‌فهمیدند که این کار فقط یک شغل نیست؛ بلکه یک تعهد و عشق واقعی است که در حال خاموش شدن است.
وی افزود: وقتی طبیعت در امنیت باشد، فرصتی برای تمرکز بر نگهداری، آموزش، احیای زیستگاه‌ها و همزیستی پایدار فراهم می‌شود. محیط‌بان همیشه نقشی دارد؛ چون طبیعت زنده است، همیشه در حال تغییر و به چشم‌های بیدار نیاز دارد. ممکن است با تهدیدات کمتری روبه‌رو شویم، اما حفاظت هیچ‌وقت تمام نمی‌شود؛ فقط شکلش تغییر می‌کند.
محیط‌بان پارک ملی و پناهگاه حیات‌وحش موته اصفهان خاطرنشان کرد: مسئولین سازمان حفاظت محیط زیست به‌خوبی از حقوق محیط زیست دفاع نمی‌کنند. اینکه در برنامه‌های توسعه رد پای مفاد محیط زیستی هر بار کمرنگ‌تر می‌شود، نشان از عدم جدیت مسئولین در دفاع از حقانیت محیط زیست است.
انتهای پیام
نظرات