مصطفی رضایی، ظهر امروز دوشنبه ۷ مهر در نشست خبری روز جهانی قلب، هفته سلامت روان و پزشک خانواده با اشاره به شیوع بالای بیماری‌های قلبی عروقی اظهار کرد: در حال حاضر تنها ۱۷ تا ۱۸ درصد بیماران فشار خون تحت درمان موثر قرار دارند، زیرا سایر عوامل اجتماعی، رفتاری و فشار خون باید کنترل شوند. اگر شاخص مراقبت موثر از فشار خون از هر یک نفر از پنج نفر به یک نفر از دو نفر افزایش یابد، یعنی به ازای هر دو بیمار یک نفر درمان موثر دریافت کند، می‌توان سالانه در سطح جهان حدود ۱۳۰ میلیون مرگ زودرس ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی را پیشگیری کرد.
وی افزود: افزایش فشار خون سیستولیک تنها ۲۰ میلی‌متر یا فشار دیاستولیک ۱۰ میلی‌متر باعث دو برابر شدن احتمال سکته قلبی و مغزی می‌شود و این شرایط در حدود ۵۸ درصد سکته‌های قلبی و ۱۸ درصد سکته‌های مغزی مؤثر است. عوامل خطر دیگری مانند چربی خون بالا نیز قابل اندازه‌گیری و کنترل در واحدهای مراقبت اولیه هستند و بسته به شدت خطر، مراقبت‌ها در سطوح یک، دو و سه برای جمعیت برنامه‌ریزی می‌شود.
معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان ادامه داد: روز هفتم مهر به‌عنوان روز جهانی قلب نامگذاری شده است تا مردم و نهادهای مختلف دست در دست هم دهند و برنامه‌های پیشگیری و کنترل بیماری‌های قلبی عروقی را تقویت کنند. امسال توجه ویژه‌ای به عامل خطر چاقی شده است؛ طبق آمار جهانی در سال ۲۰۲۲، حدود یک میلیارد نفر با مشکل اضافه وزن و چاقی مواجه بوده‌اند و پیش‌بینی می‌شود از هر سه بزرگسال، دو نفر با این چالش روبه‌رو شوند. این موضوع در ایران نیز با افزایش دیابت و اضافه وزن در نوجوانان مشاهده می‌شود و ضرورت دارد عوامل خطر محیطی، بیولوژیکی و اجتماعی مدنظر قرار گیرد.
رضایی نقش رسانه‌ها را در ارتقای سواد سلامت جامعه و اطلاع‌رسانی منابع موجود نظام سلامت بسیار مهم دانست و افزود: مردم باید بدانند که از کجا می‌توانند خدمات بهداشتی دریافت کنند و حقوق خود را بشناسند. متأسفانه با وجود فراهم بودن شبکه خدمات، بسیاری از افراد برای بهره‌مندی از آن مراجعه نمی‌کنند و رسانه‌ها می‌توانند نقش کلیدی در اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی داشته باشند.
وی سپس به برنامه پزشکی خانواده اشاره کرد و گفت: در حدود ۲۰ سال گذشته، برنامه پزشکی خانواده در مناطق روستایی و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر اجرا شده است. این برنامه شامل خودمراقبتی، آموزش، بیماریابی و ارائه خدمات درمانی است. اگرچه در زمینه کاهش مرگ و میر کودکان و مادران باردار موفقیت‌هایی حاصل شده، اما در کنترل بیماری‌های غیرواگیر چالش‌های جدی وجود دارد، زیرا عوامل تعیین‌کننده سلامت خارج از دانشگاه‌ها و دستگاه‌های بهداشتی هستند.
معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان ادامه داد: در کشورهای مختلف، برنامه پزشکی خانواده نتایج متفاوتی داشته است؛ برای مثال، در انگلستان موجب کاهش مرگ و میر استاندارد شده و در آمریکا با مراقبت‌های مدیریت شده، بقای بیماران سرطان سینه افزایش یافته است. اجرای این برنامه در ایران نیز توانسته شاخص‌های سلامت مادر و کودک و میانگین وزن کودکان را ارتقا دهد و مرگ و میر نوزادان و مادران باردار را کاهش دهد.
رضایی درباره جزئیات اجرای برنامه در استان اصفهان توضیح داد: پایلوت توسعه برنامه پزشکی خانواده در شهرستان‌های بالای ۲۰ هزار نفر، از جمله شهرضا، آغاز شده است. هر مرکز خدمات جامع سلامت حدود ۴۰ هزار نفر را پوشش می‌دهد و خدماتی شامل پزشکی خانواده، مشاوره تغذیه و روانشناسی، دندانپزشکی، اورژانس و آموزش جامعه‌نگر ارائه می‌کند. پایگاه‌های پزشکی خانواده نیز به عنوان نقطه تماس اولیه، خدمات سرپایی، آموزش و پیگیری بیماران را ارائه می‌دهند و در صورت نیاز، بیماران به سطوح بالاتر ارجاع می‌شوند. تمام فرآیندها از طریق نظام ارجاع الکترونیک ثبت و پیگیری می‌شود تا بیماران گم نشوند و مراقبت‌های لازم به صورت مستمر ارائه شود.
وی افزود: توسعه برنامه پزشکی خانواده نیازمند حمایت کامل حاکمیت، تخصیص به موقع منابع مالی و مشارکت بیمه‌هاست. الزامات اجرای برنامه شامل استاندارد نیروی انسانی، تجهیزات پایگاه‌ها، بسته‌های خدماتی، پرونده الکترونیک سلامت و بستر الکترونیک مناسب است. این برنامه با ارائه خدمات فعال، پاسخگو و عدالت‌محور، می‌تواند سلامت جامعه را ارتقا دهد، بار بیماری‌ها را کاهش دهد و بهره‌مندی همه جمعیت از خدمات سلامت را تضمین کند.
معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان در پایان با اشاره به ارتباط مستقیم آلاینده‌های زیست‌محیطی، به ویژه آلودگی هوا، با بیماری‌های قلبی عروقی گفت: این موضوع نیازمند توجه جدی و اقدامات پیشگیرانه است و برنامه پزشکی خانواده با پایش مستمر بیماران، غربالگری و مدیریت عوامل خطر، نقش کلیدی در پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی ایفا می‌کند.
انتهای پیام
نظرات