در اصفهان، کوچه‌ها و بازارها هنوز صدای تلاش و کار را در خود زنده نگه داشته‌اند. زنان و مردان بسیاری در کارگاه‌ها و واحدهای تولیدی، با صبر، دقت و عشق به کار، میراث ارزشمند فرهنگ تولید و مهارت ایرانی را تداوم می‌بخشند. این تصویر زنده، یادآور اهمیت فرهنگ کار و مسئولیت اجتماعی در جامعه است، اما چگونه می‌توان این روحیه تلاش و تولید را با اصلاح الگوی مصرف همراه کرد؟ پاسخ این پرسش را می‌توان در گفت‌وگو با علی رضایی، کارشناس ارشد امور پژوهشی فرهنگی اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اصفهان با ایسنا جست‌وجو کرد.
کار و مصرف دو بال یک پرنده‌اند
رضایی در ابتدای صحبت‌هایش اظهار می‌کند: فرهنگ کار، فراتر از تأمین معاش است و درک ارزش زمان و تلاش را شامل می‌شود. هر فرد که قدر زحمت خود و دیگران را بداند، در مصرف منابع هم دقت بیشتری خواهد داشت.
وی با اشاره به تجربه‌های روزمره مردم، می‌افزاید: در بسیاری از موارد، مصرف‌کنندگان بدون توجه به تلاش پشت هر محصول عمل می‌کنند. افراد معمولاً به نیاز لحظه‌ای خود توجه دارند و ارزش منابع و دسترنج دیگران را فراموش می‌کنند. اگر این نگرش تغییر کند، اصلاح الگوی مصرف به طور طبیعی اتفاق می‌افتد.
این کارشناس ارشد امور پژوهشی فرهنگی اداره تعاون کار و رفاه اجتماعی بیان می‌کند: در اصفهان، باتوجه به تاریخچه فرهنگی و هنری، ظرفیت زیادی برای ترویج فرهنگ کار و اصلاح الگوی مصرف وجود دارد. صنایع‌دستی مانند فیروزه‌کوبی نمادی از تلاقی هنر، کار و مسئولیت اجتماعی هستند. هنرمندی که ساعت‌ها برای خلق یک اثر وقت می‌گذارد، نشان می‌دهد که هر محصول نتیجه صبر، دقت و تلاش است.
رضایی ادامه می‌دهد: نگاه به زندگی روزمره نیز می‌تواند الهام‌بخش باشد، مادری که سفره خانواده را با برنامه‌ریزی آماده می‌کند یا کارگری که وظایفش را بادقت انجام می‌دهد، بخشی از فرهنگ کار و مصرف آگاهانه را نمایان می‌سازند. این رفتارهای کوچک، پایه‌های یک فرهنگ بزرگ‌تر هستند.
وی تأکید می‌کند: رسانه‌ها و آموزش نقش کلیدی دارند رسانه‌ها باید داستان واقعی تلاش انسان‌ها را روایت کنند، نه صرفاً آمار و بخش‌نامه. وقتی مردم ببینند یک کارگر یا معلم با عشق و دقت وظایف خود را انجام می‌دهد، مفهوم کار و مسئولیت اجتماعی برایشان ملموس‌تر می‌شود و رفتارهای مصرفی‌شان نیز تغییر می‌کند.
این کارشناس ارشد امور پژوهشی فرهنگی، در تحلیل اجتماعی الگوی مصرف می‌افزاید: اصلاح الگوی مصرف فقط محدودکردن خرید یا منابع نیست، بلکه انتخاب هوشمندانه است. هر انتخاب پیامد اقتصادی، اجتماعی و محیطی دارد و توجه به این پیامدها برای هر جامعه‌ای ضروری است.
رضایی با اشاره به ۱۰ آبان تصریح می‌کند: این روز، زمانی مناسب است تا جامعه درباره ارزش کار و مصرف فکر کند. از چراغی که روشن می‌کنیم تا غذایی که تهیه می‌کنیم، هر رفتار کوچک بخشی از فرهنگ بزرگ‌تر را شکل می‌دهد و جامعه‌ای مسئول و آگاه می‌سازد.
وی در پایان خاطرنشان می‌کند: کار و مصرف دو بال یک پرنده‌اند بدون کار مسئولانه، مصرف آگاهانه معنا ندارد و بالعکس. جامعه‌ای که فرهنگ کار و مصرف مسئولانه داشته باشد، آینده‌ای روشن و پایدار خواهد داشت.
تلاش آگاهانه و مصرف مسئولانه دو کفه یک ترازو در مسیر توسعه پایدارند
زهرا حسین‌نژاد، بانوی نمونه کارآفرین و مدیر کارگاه فیروزه‌کوبی در اصفهان اظهار می‌کند: کارگاه ما باهدف احیای هنر سنتی فیروزه‌کوبی و ایجاد اشتغال برای بانوان راه‌اندازی شد. در حال حاضر بیش از ۱۵ نفر در کارگاه مشغول به کار هستند و هر روز شاهد تلاش و دقت آن‌ها هستم.
وی با اشاره به استفاده از مواد اولیه می‌افزاید: سعی می‌کنیم محصولاتی تولید کنیم که هم از نظر هنری و هم از نظر اقتصادی ارزشمند باشند. هر مرحله از تولید، از طراحی تا بسته‌بندی، بادقت و توجه به منابع انجام می‌شود و این نشان‌دهنده مصرف آگاهانه است.
این بانوی کارآفرین بیان می‌کند: نام‌گذاری دهم آبان به‌عنوان روز فرهنگ کار و اصلاح الگوی مصرف، انگیزه‌ای مضاعف برای فعالان تولید و اشتغال ایجاد می‌کند. به گفته او، این روز یادآور آن است که «تلاش آگاهانه» و «مصرف مسئولانه» دو کفه یک ترازو در مسیر توسعه پایدارند و هر تصمیم کوچک ما می‌تواند نقشی اثرگذار در حرکت جامعه به‌سوی پیشرفت و پایداری ایفا کند.
حسین‌نژاد تأکید می‌کند: بانوان کارآفرین می‌توانند فرهنگ کار و مصرف آگاهانه را در سطح جامعه گسترش دهند. هر محصول تولیدشده، نتیجه ساعت‌ها تلاش و مسئولیت‌پذیری است و مصرف‌کننده باید قدر این تلاش را بداند.
وی با بیان مثال‌های روزمره توضیح می‌دهد: هنگامی که یکی از کارکنان با صبر و دقت فیروزه‌ها را روی ظروف قرار می‌دهد، می‌بینیم که ارزش کار و مصرف منابع محدود در عمل چگونه نمایان می‌شود. این همان چیزی است که اصلاح الگوی مصرف را معنا می‌بخشد.
این کارآفرین نمونه و فعال صنایع‌دستی ادامه می‌دهد: حمایت‌های فرهنگی و دولتی نقش مهمی دارند، اگر صنایع‌دستی موردتوجه بیشتری قرار گیرد، می‌توان اشتغال و تولید باکیفیت را گسترش داد و توسعه پایدار را تقویت کرد.
حسین‌نژاد درباره آموزش نسل جوان اظهار می‌کند: کودکانی که از سنین پایین با ارزش کار و مسئولیت آشنا شوند، در بزرگسالی مصرف آگاهانه خواهند داشت. این آموزش‌ها باید در خانواده، مدرسه و رسانه‌ها منتقل شوند تا رفتارهای مسئولانه نهادینه گردد.
وی با اشاره به تجربه‌های پژوهشی می‌گوید: تحقیقات نشان می‌دهد که جامعه‌ای که کار را ارزشمند بداند و مصرف را آگاهانه انجام دهد، جامعه‌ای توسعه‌یافته و پایدار خواهد بود. ۱۰ آبان یادآور این حقیقت است که تغییر بزرگ از تصمیم‌های کوچک روزمره آغاز می‌شود.
این کارآفرین و مدیر کارگاه فیروزه‌کوبی نیز با تأکید بر تلاش‌های کارکنان توضیح می‌دهد: هر روز که کارکنان ما با عشق و دقت مشغول فیروزه‌کوبی هستند، نه‌تنها هنر ایرانی حفظ می‌شود، بلکه یاد می‌گیریم که منابع محدود را بهینه مصرف کنیم و ارزش کار یکدیگر را درک کنیم.
حسین‌نژاد در پایان خاطرنشان می‌کند: ۱۰ آبان فرصتی است تا دوباره به اهمیت تلاش و مصرف مسئولانه فکر کنیم؛ از کار ساده در خانه تا تولید محصولات هنری و صنعتی. جمع این اقدامات کوچک، پایه‌های یک فرهنگ بزرگ و پایدار را می‌سازد.
۱۰ آبان یادآور این است که فرهنگ کار و اصلاح الگوی مصرف تنها یک شعار تقویمی نیست؛ بلکه در زندگی روزمره مردم و کارگاه‌های کوچک و بزرگ جاری است. اصفهان، با تاریخچه فرهنگی و هنری غنی، نمونه‌ای زنده از این دو مفهوم است. حمایت از پژوهشگران، کارآفرینان و صنایع‌دستی، ترویج آموزش و آگاهی عمومی و روایت ملموس تلاش‌های انسانی می‌تواند جامعه‌ای مسئول، آگاه و پایدار بسازد. هر چراغ خاموش، هر انتخاب آگاهانه و هر دستان پرتوانی که اثری می‌آفریند، بخشی از فرهنگ کار و مصرف است که آینده را شکل می‌دهد. ده آبان، یادآور این حقیقت است که تلاش و انتخاب هوشمندانه پایه‌های یک جامعه روشن و پایدار را می‌سازد.
انتهای پیام
نظرات