نقش و رنگ در میان زنجانیان جایگاه ویژه‌ای دارد که نمونه آن را می‌توان در لباس‌های سنتی زنان زنجانی و پای‌پوش‌های سنتی آن‌ها یافت. پای‌پوش‌هایی که چاروق نام گرفته و نشان از ذوق و هنر سرشار مردمان این مرز و بوم دارد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه زنجان، عکس‌ها و خاطرات مادربزرگ‌ها سرشار از لباس‌های گل‌گلی و رنگی و روسری‌های بلندی است که در هر‌یک از ریشه‌های بلند این روسری‌ها رازی نهفته است. چاروق مادر‌بزرگ‌ها که بیشتر قرمز رنگ است، حکایتی بزرگ‌تر از فرهنگ و تمدن این منطقه دارد.

چاروق نوعی پای‌پوش سنتی است که با استفاده از چرم گاو، نخ‌های ابریشمی رنگارنگ و نخ گلابتون در انواع مختلف توری، پرده‌بند و تمام چرم تولید می‌شود.

بر ‌اساس کشفیات باستان‌شناسی و چکمه‌چرمی مرد‌نمکی شماره یک، می‌توان ریشه صنایع چرمی استان زنجان را حداقل در 2000 سال قبل از میلاد جست‌و‌جو کرد. قدمت هنر چاروق‌دوزی احتمالا به دوره ساسانی و اوج تزیینات آن به دوره صفوی می‌رسد که زیبایی و تنوع طرح و نقوش آن، چشم هر هنرشناسی را شیفته خود می‌کند.

خواستگاه هنر اصیل چاروق‌دوزی در زنجان شهر سلطانیه بوده و از آن منطقه به زنجان منتقل شده است. انواع چاروق‌های تولید شده استان در طی دوره‌های مختلف تاریخی را می‌توان کنفی، تمام پوست، کشاورزی، تمام چرم، توری، پرده‌بند و... دانست. هر‌یک از چاروق‌های فوق با روشی خاص و با استفاده از چرم، پوست عمل‌آوری شده و مواد مختلفی هم‌چون پنبه، کنف، ابریشم و .... تهیه می‌شد. چاروق‌های توری و پرده‌بند منحصراً در شهر زنجان تولید می‌شود و چاروق‌های چرمی تولیدی بنا به تقاضای مشتری قابلیت تبدیل به انواع روفرشی با تزئینات فوق‌العاده ظریف را دارد.

در زنجان اساتید بزرگی هم‌چون «غلامعلی رضایی»، «مردعلی حیدری» و «آراز‌علی محمدی» به چرم‌دوزی مشغول هستند که استاد رضایی در سال 1356 در مرخصی چند روزه دوره سربازی دو جفت چاروق تمام چرم، یکی پشت باز و دیگری پشت بسته دوخت. وی این چاروق‌ها را جفتی 70 تومان به اتحادیه کفاشان فروخت. پس از این اقدام دوخت چاروق تمام چرم در بازار زنجان مرسوم شد؛ لذا می‌توان استاد رضایی را مبدع چاروق تمام چرم دانست.

این هنر هنرمندان زنجانی در میان کشورهای شرق آسیا که رنگ در لباس‌ها بسیار مهم است، طرف‌داران زیادی دارد، از این‌رو صادرات این هنر اصیل زنجانی به این کشورها رونق زیادی دارد. ترکیب زیبای رنگ‌ها و بازی با رنگ در چاروق زنجان سبب شده است وجود این پای‌پوش زیبا در خانه‌های بانوان زنجانی رنگ و رویی شاد به خانه‌های مردم این مرز و بوم بخشیده و برگی از تاریخ در گوشه‌ای از خانه زنده بوده و نفس بکشد.

چاروق، نشانی از ذوق و شیک‌پوشی زنان ایران زمین از دیرباز بوده است، از این‌رو به گردشگران توصیه می‌شود در سفرهای نوروزی خوب به زنجان گردشی در بازارچه صنایع‌دستی زنجان و خرید این سوغاتی زیبا را از دست ندهند.

انتهای پیام