به گزارش ایسنا، برای بسیاری از مردان، نازک شدن تدریجی تارهای مو عذاب‌آور است. دارویی به نام «فیناستراید»( Finasteride)، دارویی است که به طور گسترده برای درمان طاسی مردانه تجویز می‌شود و سال‌هاست که به طور مؤثر برای این مشکل استفاده می‌شود.

با این حال، در پشت استفاده از آن، نگرانی‌های فزاینده‌ای در مورد ارتباط آن با ایجاد افسردگی، اضطراب و حتی افکار خودکشی وجود دارد.

به نقل از اس‌ای، اکنون بحث‌های انتقادی در مورد خطرات احتمالی مرتبط با استفاده مداوم از این دارو بین مصرف‌کنندگان و متخصصان مراقبت‌های بهداشتی وجود دارد.

این دارو چگونه کار می‌کند و شواهد در مورد خطر ابتلا به مشکلات سلامت روان بر اثر استفاده از آن چه می‌گویند؟

«فیناستراید» چگونه کار می‌کند؟

«فیناستراید» برای درمان «آلوپسی آندروژنتیک»(androgenetic alopecia) که به عنوان «الگوی طاسی مردانه» نیز شناخته می‌شود، استفاده می‌شود. این دارو برای رشد مجدد مو و جلوگیری از ریزش بیشتر مو عمل می‌کند.

یکی از دلایل اصلی الگوی طاسی مردانه، تولید هورمونی به نام «دی‌هیدروتستوسترون»( dihydrotestosterone) است که بدن از تستوسترون می‌سازد. وقتی این هورمون به فولیکول‌های مو متصل می‌شود، فرآیندی به نام کوچک‌سازی فولیکول مو را آغاز می‌کند. در این فرآیند، چرخه رشد مو به تدریج کوتاه‌تر می‌شود و در نتیجه موهای نازک‌تر و ضعیف‌تری ایجاد می‌شود.

«فیناستراید» با مسدود کردن آنزیمی که تستوسترون را به دی‌هیدروتستوسترون تبدیل می‌کند، عمل می‌کند. با مسدود کردن این آنزیم، غلظت دی‌هیدروتستوسترون می‌تواند برای اکثر مردان حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد کاهش یابد.

«فیناستراید» برای اولین بار در اواخر دهه ۱۹۹۰ به عنوان یک داروی تجویزی تأیید شد و به صورت قرص خوراکی روزانه ۱ میلی‌گرم مصرف می‌شود. داروهایی که با دوز بالاتر ۵ میلی‌گرم در روز موجود هستند، برای طاسی استفاده نمی‌شوند، بلکه به عنوان درمانی برای بزرگ شدن غیر سرطانی پروستات استفاده می‌شوند. این دارو برای زنان تجویز نمی‌شود، اگرچه آنها نیز می‌توانند این نوع ریزش مو را داشته باشند.

«فیناستراید» چگونه می‌تواند بر سلامت روان تأثیر بگذارد؟

تغییرات در سلامت روان بر اثر استفاده از این دارو به عنوان یک عارضه جانبی ثابت شده در دستورالعمل‌هایی که به متخصصان مراقبت‌های بهداشتی داده می‌شود، ذکر نشده است.

بر اساس آزمایش‌های بالینی، شایع‌ترین اثرات استفاده از این دارو شامل کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ و  کاهش تولید مایع منی است. همچنین افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات و خطر بالقوه ابتلا به سرطان پستان در مردان در راهنمای مصرف این دارو آمده است.

در حالی که آزمایش‌های بالینی اولیه انجام شده برای دریافت مجوز این دارو، نگرانی‌هایی در مورد سلامت روان نشان نداد، از آن زمان، نظارت بر بیمارانی که از این دارو استفاده می‌کنند، افزایش خطر بالقوه افسردگی و افکار خودکشی را نشان داده است، از آنجایی که این موضوعات بر اساس علائم گزارش شده توسط خود بیماران است، هیچ ارتباط قطعی در این میان وجود ندارد.

با این حال در ماه مه 2025، کمیته ایمنی آژانس دارویی اروپا اعلام کرد که افکار خودکشی یک عارضه جانبی تایید شده «فیناستراید» است. اتحادیه اروپا همچنین به بیماران توصیه می‌کند که «فیناستراید» می‌تواند باعث خلق و خوی افسرده و افسردگی شود.

به طور مشابه، سازمان غذا و داروی ایالات متحده در آوریل 2025 در هشداری در مورد «فیناسترایدِ ترکیبی» اظهار داشت که فرمولاسیون‌های موضعی این دارو عوارض جانبی مشابهی با نسخه خوراکی دارند. این موارد شامل افسردگی، اضطراب و افکار خودکشی است.

اگر «فیناستراید» بر سلامت روان تأثیر می‌گذارد، چه باید کرد؟

اگر هنگام مصرف دارو متوجه تغییراتی در سلامت روان خود شدید، سعی کنید خودتان به تنهایی با تغییرات قابل توجه خلق و خو مقابله نکنید. اگر احساس می‌کنید «فیناستراید» به طور غیرمعمولی در خلق و خوی شما تأثیر می‌گذارد، با پزشک مشورت کنید تا بتواند به شما کمک کند تا بفهمید که آیا «فیناستراید» در خلق و خوی شما نقش دارد یا نه و اینکه به چه حمایتی نیاز دارید.

اگر علائم خفیف باشد، ممکن است پیشنهاد کنند که مصرف «فیناستراید» را متوقف کنید تا ببینید آیا اوضاع بهبود می‌یابد یا خیر یا با حمایت‌های بیشتر سلامت روان ادامه دهید. اگر علائم شما شدیدتر است، قطع دارو و بررسی سریع پزشکی می‌تواند مناسب باشد.

اگر «فیناستراید» مصرف می‌کنید و نگران عوارض جانبی آن هستید، قطع فوری آن بی‌خطر است. اکثر عوارض جانبی پس از خارج شدن دارو از بدن شما کاهش می‌یابد، اگرچه تعداد کمی از افراد، علائمی را گزارش کرده‌اند که ادامه دارند.

اگر تصمیم به قطع مصرف بگیرید، این بدان معناست که سطح هورمون‌های شما به تدریج به حالت اولیه برمی‌گردد و رشد موی مشاهده شده با دارو به مرور زمان از بین می‌رود.

اگر «فیناستراید» برای شما مناسب نیست، جایگزین دیگری نیز وجود دارد. ماینوکسیدیل موضعی یک درمان خط اول است که می‌تواند به تنهایی یا با سایر درمان‌ها استفاده شود و از داروخانه‌ها بدون نسخه قابل خرید است. این دارو فقط در حین استفاده مؤثر است و ممکن است پوست سر را تحریک کند، اما اثربخشی آن به خوبی اثبات شده و به طور گسترده توصیه می‌شود.

در حالی که افسردگی و اضطراب با ماینوکسیدیل مرتبط هستند، اما به دلیل کاربرد موضعی آنها، میزان بروز آن بسیار کمتر است.

همچنین دارویی به نام دوتاستراید(dutasteride) وجود دارد. با این حال از آنجایی که به روشی مشابه «فیناستراید» عمل می‌کند، ممکن است خطر ابتلا به مشکلات سلامت روان را نیز افزایش دهد. بنابراین اگر «فیناستراید» برای شما مناسب نیست، بهتر است از «دوتاستراید» نیز اجتناب کنید.

انتهای پیام