وضعيت جغرافيايي و اقليمي استان كهگيلويه و بويراحمد زيبايي‌هاي طبيعي خاصي به اين استان بخشيده است، به گونه‌اي كه درياچه مور زرد زيلايي، درياچه كوه گل، تالاب‌ها، رودخانه‌هاي متعدد، چشمه‌ها، سرآب‌هاي زياد و حضور عشاير زمينه‌هاي بسيار مساعدي را جهت بهره برداري‌هاي توريستي و تفرجي فراهم آورده‌اند.

حواشي رودخانه‌ها در پيوند با چشم انداز زيباي قلل و ارتفاعات از يك طرف و زيبايي آبشارهاي بلند و پرآب مارگون، بهرام بيگي، كنج بنار، ياسوج و دهها چشمه و سرآب از طرف ديگر، اين استان را به يكي از زيباترين مناطق تفرجي و ايرانگردي مبدل كرده است.

به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، استان كهگيلويه و بويراحمد با 16 هزار و 262 كيلومتر مربع وسعت در جنوب غربي ايران بين 30 درجه و 9 دقيقه تا 31 درجه و 32 دقيقه عرض شمالي و 49 درجه و 57 دقيقه تا 50 درجه و 42 دقيقه طول شرقي واقع شده است.

از شهرهاي استان مي‌توان ياسوج، سي سخت، كهگيلويه، دهدشت و چرام، لنده، دوگنبدان و باشت را نام برد.

اين استان از لحاظ جغرافيايي به دو ناحيه سردسيري (بويراحمد) و گرمسيري (كهگيلويه) تقسيم مي‌شود. در اين استان بادهايي چون موسمي، محلي، آشوب، باد زير روز و حيران با جهات مختلف مي‌وزند.

«منابع آبي و تفرجگاه‌ها»

اهم تفرجگاه‌هاي آبي كهگيلويه و بويراحمد عبارتند از:

«درياچه كوه گل»

اين درياچه در شمال شهرستان بويراحمد و در شمال شرقي شهرتوريستي سي سخت در دهانه انبري گردنه مشهور بيژن و تپه‌هاي كوه گل واقع شده است.

محل استقرار درياچه يكي از زيباترين نواحي استان است كه در فصل بهار و تابستان از انواع گل‌هاي شقايق و گياهان وحشي و همچنين آويشن خوش عطر كوهستان مملو مي‌شود.

در فصل تابستان، تجمع پرندگان مهاجر همراه با پرندگان بومي در سواحل و كنار درياچه، زيبايي حيرت انگيزي پديد مي‌آورد. از پرندگان مهاجر انواع مرغبي، اردك كله سبز، لك لك، حواصيل،‌درنا، خروس كولي و چنگر را مي‌توان نام برد.

«تالاب برم الون»

اين تالاب در بخش بهمئي از شهرستان كهگيلويه واقع شده و حدود 8 هكتار مساحت دارد در داخل و پيرامون اين تالاب گونه‌هايي از آبزيان و پرندگان آبي از جمله مرغ ماهيخوار، غاز و اردك وجود دارد.

«تالاب برم شير»

اين تالاب با 5000 متر مربع مساحت، در دره تنگ شير بويراحمد واقع شده است، اين ناحيه از قابليت تفرجگاهي جالبي برخوردار است و مي‌تواند به محيطي مناسب براي گذراندن اوقات فراغت تبديل شود.

«رودخانه‌ها»

استان كهگيلويه و بويراحمد به علت فراواني مناطق مرتفع و بادهاي مربوط در هر دو منطقه سردسير و گرمسير از ميزان بارندگي نسبتا خوبي برخوردار است،‌اين بارندگي موجب پيدايش رودهاي متعددي چون مارون،خرسان، زهره، بشار، نازمكان، ماربر، ياسوچ، دره آجم، گرد آوه، آب شور، تغار، قلات، خير آباد در استان شده، در مسير رودخانه‌هاي استان، تندآب‌ها و گاهي آبشارهاي زيبايي به وجود آمده است و چون اين رودها اغلب از قعر دره‌ها و داخل ارتفاعات عبور مي‌كنند علي رغم قابليت‌هاي مختلف توريستي كمتر مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

«آبشار مارگون»

آبشار بزرگ و معروف مارگون در مرز دو استان كهگيلويه و بويراحمد و فارس قرار دارد، اين آبشار در شرق ياسوج و در فاصله تقريبي 2 ساعت مسافرت با اتومبيل در شهرستان كهگيلويه در كنار روستاي مارگون قرار دارد. اين آبشار بسيار بلند به دليل قرار گرفتن در داخل تنگه زيباي مارگون و تعدد رگه‌هاي آبشاري كه به درون دره و مسير رودخانه مي‌ريزند و همچنين به دليل پوشش جنگلي و درختاني كه در اطراف آبشار وجود دارد از ديگر آبشارهاي اين استان معروف تر است.

در پيرامون اين آبشار علاوه بر جريان رودخانه‌ها و چشمه‌ها، زيبايي طبيعي و دشت‌هاي مملو از لاله واژگون و گل‌هاي رنگارنگ ختمي و ديگر گل‌هاي وحشي، منظره‌اي بديع ديد مي‌آورند كه ديدار از آن را به خاطره فراموش نشدني تبديل مي‌كند.

«چشمه‌ها و مراكز آب درماني»

در استان كهگيلويه و بويراحمد چه در ناحيه سردسير و چه در گرمسير، چشمه‌ها و سراب‌هاي بزرگي وجود دارد كه مهمترين آن‌ها، چشمه ميشي، هفت چشمه، خاركلون دخاك لدون، باغ چشمه بلقيس چرام، آب گرمو و چشمه‌هاي ديگر است و امكان احداث كمپينگ، اردگاه و تاسيسات تفريحي نيز در اين مناطق وجود دارد ولي تا كنون از تمام ظرفيت هاي موجود استفاده قابل توجهي نشده است.

«چشمه بلقيس چرام»

اين باغ كه به وسيله «مسعود خان باشتي» ساخته شده مكان مناسبي براي ايجاد تاسيسات پذيرايي توريستي است. درباره چشمه بلقيس چرام گفته شده كه مسعود خان باشتي از هر درختي كه در هر منطقه‌اي از جهان وجود داشت، نمونه‌اي را در اين باغ كاشته است.

زمين حاصلخيز و بكر چرام نشان داده كه استعداد پرورش هر نوع گل و گياهي را در بطن خود دارد به طوري كه بيننده شيفته گوناگوني و تنوع گياهي اين باغ مي‌شود.

اين باغ در دهانه كوه شمالي واقع شده و آب چشمه به اين باغ مي‌ريزد، آب چشمه‌هاي ديگر در جويبارهاي مشبكي با اصول معماري جالب توجهي تراس بندي شده و به استخر زيبايي سرازير مي‌شوند.

«ارتفاعات و قله‌ها»

بيش از نيمي از سرزمين ايران داراي كوه‌هاي بلند است، اين كوه‌ها يا مانند سلسله جبال البرز با جهت شرقي - غربي در طول صدها كيلومتر چون ديواري عظيم كشيده شده و گذشتن از آن فقط از طريق گردنه‌هاي بلند عملي است و يا مانند سلسله جبال زاگرس در برگيرنده رشته‌هاي موازي و مرتفعي است كه با دره‌هاي عميق و دامنه‌هاي پرشيب، از شمال به سمت جنوب مركز ايران كشيده شده و گذر آن تنها از راه دره‌هاي پرپيچ و خم و سرسبز و زيبا امكان پذير است.

اين سلسله جبال، قله‌هايي پر عظمت، زيبا و چشم نوازي دارد كه تعدادي از آنها در استان كهگيلويه و بويراحمد سر به آسمان برافراشته‌اند. سياحاني كه به ايران سفر كرده‌اند و از ميان اين كوه‌ها در استان كهگيلويه و بويراحمد گذشته‌اند، هر يك به نحوي در توصيف زيبايي و عظمت آن كوه‌ها سخن گفته‌اند. تمامي كوه‌هاي اين استان از ارتفاعات جبال زاگرس مي‌باشند.

مهمترين كوه‌هاي استان كوه آب نهر، بند گرد،‌تاسك ، تامر، چال كلاغ، كوه دمه، دومازه، دينار (دنا)، راه باريك، زنگويي، سفيد، شب ليز، ميمند، اشكر، هامي و نيل است.

«غارها و اشكفت‌ها»

از ديگر جاذبه‌هاي طبيعي استان، غارها و اشكفت‌هاي متعددي است كه در گوشه و كنار آن پراكنده شده‌اند و از مهمترين جاذبه‌هاي جهانگردي ناحيه مركزي و استان كهگيلويه و بويراحمد بشمار مي‌روند.

غارنول، آب كناري، پيرزن، خي، كبوتر، مس، ني نه، شاه بهرام، نزل و دوفيري از مهمترين غارها اين استان است، همچنين در نواحي مختلف كوهستان‌هاي اين استان انواع شكاف‌هاي غار مانندي در دل كوه پديد آمده‌اند كه اشكفت معروفند.

«دره‌ها و تنگ‌ها»

دره‌هاي استان كهگيلويه و بويراحمد كه اغلب چراگاه و ييلاق هستند، عبارتند از مهرجان (مهرگان)، خياركار، برم شير، گل اسفيد، دالان، جوكار، بزه سبز، مهتاب، چيربيان، بهرام بيگي و … است و تنگه‌هاي سرخ، تيزاب، براق، گنجه‌اي، تامرادي، به همراه پوشش‌هاي گياهي متنوع موجود در اين مناطق زمينه مطلوبي را براي بهره برداري تفرجگاهي مهيا كرده است.

«مناطق حفاظت شده و شكارگاه‌ها»

استان كهگيلويه و بويراحمد يكي از زيباترين استان‌هاي كشوراست كه تركيب كوه. دشت، جنگل و عناصري همچون چشمه‌هاي طبيعي، آبشار و … را يكجا در خود دارد. يكي از زيباترين عناصر طبيعي استان منطقه حفاظت شده دنا است كه موزه‌اي بزرگ و باز از تنوع گياهان، جانوران و پديده‌هاي طبيعي ديگر است.

«منطقه حفاظت شده دنا» منطقه حفاظت شده دنا يك منطقه كاملا كوهستاني است. اختلاف ارتفاع بلندترين و پست ترين نقاط منطقه بالغ بر 3 هزار متر است. دنا داراي قله‌هاي بلند، ديواره‌هاي عظيم و دره‌هاي عميق است، در شرق دنا گردنه تاريخي «بيژن» قرار دارد و مرزهاي شمالي، غربي و جنوبي آن را رودخانه‌هاي «ماربر» و «بشار»‌احاطه كرده‌اند.

رودخانه ماربر كه در شمال دنا از شرق به غرب جاري است با گذشتن از چند روستا و تنگ خرسان به رودخانه‌هاي «خرسان» تغيير نام مي‌دهد و پس از عبور از تنگه‌هاي باريك به رودخانه بشار مي‌پيوندد.

محل پيوند رودخانه‌هاي خرسان و بشار، ناحيه‌اي جنگلي است كه زيبايي خيره كننده‌اي دارد. ارتفاع اين محل از سطح دريا يك هزار و 300 متر است كه پايين ترين منطقه حفاظت شده دنا به شمار مي‌رود.

كوه‌هاي دنا به عنوان ذخالير منابع آب دره‌هاي متعدد و دامنه‌هاي آن نيز پر از چشمه‌هاي كوچك و بزرگ است. كوه‌هاي دنا سرچمشه بسياري از رودخانه‌هاي جنوب ايران است و به عنوان ذخيره گاه منابع آب نقش تعيين كننده‌اي در زندگي مردم جنوب كشور دارد.

منطقه حفاظت شده دنا از نظر تنوع گونه‌هاي گياهي بسيار غني است و با توجه به مجموعه درختان و گياهان جنگلي، مرتعي، دارويي، خوراكي و تزئيني، سرمايه ژنتيكي با ارزشي به حساب مي‌آيد.

در ارتفاع 2500 متري، جنگل‌هاي بلوط دامنه‌هاي جنوبي دنا را پوشانده است در ميان اين درختان، گونه‌هاي مختلف جنگلي نظير؛ بن، كيكم، ارژن، زالزالك، شن‌ و ارژن ديده مي‌شود.

از ارتفاع 3500 متر به بالا،‌ انواع گونه‌ها و گياهان علفي و بوته‌اي هرجا خاك باشد، سطح زمين را فرا گرفته است.

از ارتفاع چهار هزار متر به بالا نيز گياهان كوچك و زيبايي، در پناه سنگ‌ها و شكاف صخره‌ها، از وزش بادهاي تند مصون مانده‌اند و خودنمايي مي‌كنند. همچنين بعضي گل‌هاي لاله كه در دنا مي‌رويد، ويژه اين منطقه است و در جاي ديگر ديده نمي‌شود. گل بسيار زيباي «لاله بيشه زار» يكي از اين گل‌ها است.

حيات وحش دنا معرف سيماي تنوع جانوري زاگرس است خرس‌هاي قهوه‌اي بزرگ، كبك دري با جثه 5 كيلويي، انواع عقاب، پلنگ، گرگ و انواع گربه‌هاي وحشي در دنا زندگي مي‌كنند.

در منطقه حفاظت شده دنا امكان تماشاي پرنده بسيار زيبا و نادر هما، كه پروازي آرام و باشكوه دارد، بيش از هر جاي ديگر ايران است. همچنين پرندگاني نظير شاهين، كبك، سنگ چشم، كمركلي و انواع چكاوك‌ها و سهره‌ها در دامنه‌هاي دنا زندگي مي‌كنند.

جانوراني مثل سمور، راسو، سنجاب ايراني كه از زيباترين سنجاب‌هاي جهان است و در احيا جنگل بلوط نقش اكولوژيك بسيار موثري دارد،‌ به وفور در دنا ديده مي‌شوند.

حفاظت از دنا باعث افزايش انواع گونه‌هاي جانوري اين منطقه شده است، به طوري كه هم اكنون در كوهستان دنا براي ديدن خرس، بز و پازن، نيازي به دوربين چشمي نيست. منطقه حفاظت شده دنا صرف نظر از تنوع گونه‌هاي گياهي و جانوري بنا به دلايل اقليمي و پديده‌هاي بارز زمين شناختي از نظر آموزشي و پژوهشي نيز بسيار مورد توجه پژوهشگران زيست شناسي و زمين شناسي است.

اين منطقه همچنين از نظر ورزش‌ها و تفريح‌هاي كوهستاني قابل توجه است.

«تفرجگاه‌ها و فضاهاي روستايي كهگيلويه و بويراحمد»

«آب نهر»

پس از گذشتن از جنگل‌هاي انبوه بلوط و راه‌هاي پر پيچ و خم كوهستاني كه تا ارتفاعات «خطير سوخته» امتداد مي‌يابد، چشم انداز روستاي آب نهر پديدار مي‌شود. اين روستا كه در دامنه كوه «پازن پير» واقع شده از مكان‌هايي است كه در فصل‌هاي مختلف سال،‌از جمله كوهنوردي و صخره نوردي پذيرايي مي‌كند.

هم اكنون روستاي آب نهر، داراي جاده دسترسي و آب آشاميدني تامين شده از چشمه‌هاي محلي است.

«ميمنه»

براي رسيدن به روستاي ميمنه بايد در امتداد جاده سي سخت در جهت شمال به پيش رفت. اين جاده آسفالته كه از از ميان جنگل‌هاي انبوه بلوط مي‌گذرد، چشم انداز بسيار زيبايي دارد و بهترين راه ارتباطي كهگيلويه و بويراحمد با استان‌هاي چهار محال و بختياري و اصفهان است. رودخانه خرسان قسمت زيادي از شاليزارهاي اين منطقه را سيراب مي‌كند.

«چرام»

در مسير چرام ارتفاعات پوشيده از درختان جنگل همراه با شاليزارهاي پيوسته، چشم هر بيننده‌اي را خيره مي‌كند. با اين همه، ضلع شمال غربي چرام كه موقعيت مناسبي براي ايجاد تفرجگاه دارد، تا‌كنون بدون استفاده مانده است.

«ايدنك»

در حاشيه رود مارون كه روستاي ايدنك نيز مشرف بر آن است و محوطه مناسبي براي ايجاد و گسترش تفرجگاه و پارك ساحلي رودخانه‌اي وجود دارد.

«پوله زيلايي»

اين مكان كه اتراقگاه گرمسيري اهالي زيلايي است، چشمه‌هاي فراوان و چشم‌اندازهاي طبيعي، بسيار زيبايي دارد.

اين منطقه از نظر ويژگي‌هاي طبيعي، همانند منطقه آبشار ياسوج است، انواع درخت‌هاي زالزالك، كيكم، بنه، بلوط، رز و گردو در اين ناحيه ديده مي‌شود. اين منطقه در تمام فصل‌هاي سال به جز زمستان محلي مناسب براي استقرار اردوهاي آموزشي دانش آموزي و دانشجويي است.

«دهدشت قديم»

بر اساس نوشته‌هاي تاريخي اين ناحيه در گذشته بلاد شاپور نام داشت كه توسط شاپور اول ساساني فرزند اردشير اول بنا نهاده شده است.

آثار اين شهرباستاني معماري مخصوصي و جالب توجهي دارند، آثار بسيار زيبايي از قبيل: آب انبار، بازار، امام زاده‌ها، ارگ حكومتي و برج و باروها كه همان حصار پيرامون شهر بود، ‌مشخص شده‌اند و توجه محققين و اهل فن را جلب مي‌كنند. مصالح بسيار دقيق و محاسبه‌شده‌اي از نوع گچ ساروج،‌ آهك و لاشه در آن به كار برده شده و تنها در سقف گنبدي حمام آن آجر به كار رفته است.

خير آباد

از مهم ترين آثار تاريخي شهرستان گچساران، محوطه باستاني خير آباد است. اين مجموعه از مدرسه، آتشكده، قلعه، آب انبار و چهار طاقي‌هاي بسياري تشكيل شده است. افزون بر اين، قلعه سنگي كوچكي نيز در بالاي كوه كم ارتفاعي وجود دارد كه به نظر مي‌رسد از معبدهاي قديمي آناهيتا باشد.

محوطه باستاني خيرآباد به دوره ساسانيان مربوط است و بيانگر تمدن كهن مردمان آن روزگار و بناهاي شايان توجه آنان است. خير آباد مجموعه‌اي از روستاهايي است كه در پيرامون رودشيرين واقع شده اند. بيشتر جغرافي نويسان و مورخان از اين مجموعه به عنوان «خيرآباد» نام برده‌اند.

رودشيرين در واقع همان رود مارون است كه از خاك بهبهان مي‌گذرد در دو سوي رود آثار و بناهايي از زمان ساسانيان برجا مانده كه امروزه فقط جز كوچكي از آنها مشهود است. اين مجموعه تا كنون مورد توجه و كاوش جدي باستان شناسان قرار نگرفته است.

«مارگون»

مارگون جزو شهرستان ياسوج است و در فاصله 24 كيلومتري غرب جاده ياسوج - بروجن قرار گرفته است . رودخانه

«سقاوه» از جنوب غربي آن مي‌گذرد و همچنين ارتفاعاتي مانند كوه بنار در شرق، كوه مارگون در شمال و كوه سقاوه در جنوب، مارگون را احاطه نموده است.

وجود چشمه‌ها، رودخانه، كوه‌ها، آبشارها، پوشش گياهي و حيات وحش از جذابيت‌هاي طبيعي اين روستا به شمار مي‌روند.

«سي‌سخت »

ناحيه توريستي سي سخت در فاصله 35 كيلومتري شمال غربي ياسوج واقع شده و از دو بخش به نام‌هاي ده بزرگ سي سخت و قلعه مركزي تشكيل شده است.

سي سخت در يك منطقه كوهپايه‌اي واقع شده است. رودخانه «پل كلو» در جنوب شرقي آن روان است.

ارتفاعاتي پيرامون سي سخت را احاطه نموده كه عبارتند از كوه دينار در شمال شرقي، كوه كه در غرب و كوه زنگويي در شمال غرب است.

سي سخت با ارتفاع بيش از 2 هزار و 200 متر در اواخر پاييز تا اوايل بهار شاهد برف سنگين زمستاني است. اين ناحيه نقطه آغازي براي صعود مشتاقان ورزش كوهنوردي واسكي به سوي قله دنا است و اين اتراق گاه اول كوهنوردان دنا مي‌باشد.

«بهمئي»

بخش بهمئي كه مركز آن «كيلك» است مشتمل بر دو دهستان به نام‌هاي بهمئي سرحدي و بهمئي گرمسيري است. چشمه‌سارها متعددي كه در اين منطقه مي‌جوشند جلوه خاصلي به آن داده‌اند. پيرامون ناحيه بهمئي را كوه‌هايي پوشانده كه مهم ترين آنها كوه‌هاي سياه و سفيد به ارتفاع 3124 متر است.

آب و هواي بهمئي نسبتا معتدل و خشك ولي جنوب آن، آب و هواي گرم و خشك دارد، از مهم ترين جاذبه‌هاي تاريخي اين روستا «تنگ سروك» است.

«لنده»

لنده در فاصله 22 كيلومتري شمال غربي دهدشت در يك ناحيه دشتي ميانكوهي قرار گرفته است و رودخانه از 5 كيلومتري جنوب آن عبور مي‌كند. ارتفاعاتي اطرف لنده را احاطه كرده‌اند «تنگ سيم يك» در دژكوه در 11 كيلومتري جنوب غربي لنده قرار دارد. آب و هواي لنده گرم و خشك است. بافت قالي‌هاي سنتي قاليچه، گيه، گليم و جاجيم و سياه چادر از صنايع دستي لنده است. آتشكده ساساني و قله لنده و وجود يك مسجد قديمي از مهمترين آثار تاريخي و مذهبي لنده به شمار ميروند.

قلعه‌ها، پل‌ها، تل و تپه‌ها، آتشكده‌ها، گورستان‌ها، امام زاده‌ها و ساير آثار تاريخي موجود در اين استان علاقه مندان را به سوي خود فرا مي‌خواند.

«صنايع دستي»

توليد دست بافت‌هاي مختلف در بين عشاير كهگيلويه و بويراحمد از ديرباز رواج داشته. بافت صنايع دستي در اين استان متنوع است و مي‌توان آن را به بافته‌هاي داري نظير قالي، جانمازي، پشتي، خورجين، بافت‌هاي بدون گره، نظير گليم و بافت‌هاي ميلي نظير جوراب و دستكش و سوزن دوزي تقسيم كرد.

انتهاي پيام