كاشف دورترين كهكشان جهان اظهار داشت: براساس نظريههاي كيهانشناسي و در صورت صحت فرضيات موجود در مورد انرژي تاريك، 34 ميليارد سال ديگر - يك ميليارد سال قبل از انتهاي جهان - به علت اثرات انرژي تاريك، همه چيز از هم دور شده، نيروي جاذبه، حالت دافعه پيدا كرده و گوشههاي كهكشاني همه محو ميشوند و در ادامه اين تغييرات 60 ميليون سال قبل از انتهاي جهان، كهكشانها و سه ماه قبل از آن تمامي منظومههاي شمسي از بين ميروند.
به گزارش خبرنگار علمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، دكتر بهرام مبشر، نماينده ايراني سازمان فضايي اروپا (ESA) در ناسا و از مجريان تهيه ژرف ترين تصوير نجومي جهان كه در نشست بهمن ماه مجله نجوم در فرهنگسراي هنر تهران سخن ميگفت، با اظهار اين نكته عنوان كرد: جهان 15 ميليارد سال پيش از يك نقطه (Big Bang) شروع شد كه ما هيچ اطلاعاتي از آن در دست نداريم و براي مطالعه زماني معادل 10 به توان منفي43 ثانيه بعد از آن، به تئوري جديد تركيب تئوري كوانتوم و جاذبه نيازمنديم كه تا به حال امكانپذير نبوده است.
وي در ادامه گفت: بعد از آن دوره بعدي يعني يك انبساط بسيار سريع در مدت زمان بسيار كوتاه پيش آمد و آن انبساط شروع اين انبساطي ميباشد كه در حال حاضر شاهد آن هستيم. 3 دقيقه بعد از ابتداي جهان و زماني كه انرژي موجود در جهان (انرژي تابشي) به مقدار كم وجود داشت عناصر شروع به وجود آمدن كردند. پس از گذشت صد هزار سال از عمر جهان اتمها فرم گرفتند و يك ميليارد سال از عمر جهان گذشته بود كه كهكشانها به شكل ابتدايي، نه به صورتي كه امروز ميبينيم شكل گرفتند.
نماينده سازمان فضايي اروپا در ناسا درباره آينده جهان ادامه داد: اگر فرضيات موجود در مورد انرژي تاريك درست بوده و اين مقدار انرژي تاريك محاسبه شده وجود داشته باشد، يك ميليارد سال قبل از انتهاي جهان به علت اثرات انرژي تاريك، همه چيز از هم دور شده، نيروي جاذبه، حالت دافعه پيدا كرده و گوشههاي كهكشاني همه محو ميشوند و از بين ميروند. در ادامه اين تغييرات 60 ميليون سال قبل از انتهاي جهان كهكشانها و سه ماه قبل از آن تمامي منظومههاي شمسي از بين ميروند زيرا انرژي به حدي زياد ميشود كه همه چيز را پخش ميكند و از بين ميبرد.
وي افزود: نيم ساعت قبل از انتهاي جهان سيارات و اجرامي مانند زمين و10 به توان منفي 19 ثانيه قبل از آن اتمها از بين خواهند رفت و جهان به شكل ابتدايي خود نزديك ميشود.
دكتر مبشر درباره انرژي تاريك، توضيح سوپرنوآها را ارجح دانست و تصريح كرد: تقريبا تنها ابزاري كه مي توان براي محاسبه فاصله كهكشانهاي خيلي دور از آن استفاده كرد سوپرنوآها هستند زيرا بسيار پرنورند و نوري كه در هنگام انفجار از خود ساتع ميكنند چند صد برابر يك كهكشان و در نتيجه از فواصل بسيار زياد قابل مشاهده است.
با بهره گيري از سوپرنوآها ميتوان هندسه جهان را تشخيص داد
دكتر مبشر افزود: يك كهكشان نزديك چيزي را به ما نشان نميدهد. بايد آنقدر در فضا عقب برويم تا شكل فضا و انحناي آن را مشخص و از روي آن آينده جهان را پيش بيني كنيم تا ببينيم در نهايت جهان چه خواهد شد و اين كاري است كه ما انتخاب كرديم و در حال انجام آن هستيم.
به گزارش ايسنا، وي خاطر نشان كرد: براي اولين بار چندروسخار پيش بيني كرد كه وقتي جرم يك ستاره از حد مشخص كمتر شود و به حد چندروسخار برسد در آن صورت منفجر شده و ستاره كوتوله سفيد به سوپرنوآ تبديل ميشود.
نور توليدي از انفجار اين ستاره چندين برابر نور يك كهكشان است و ما قادر خواهيم بود در فواصل خيلي زياد آن را مشاهده كنيم. جرم ستارههايي كه در نهايت به سوپر نوآ تبديل ميشوند حدودا 5/1 برابر جرم خورشيد و حاوي مقدار كمي هيدروژن هستند.
دكتر مبشر تاكيد كرد: اين نكته گفتني است كه وقتي سوپرنوآ منفجر ميشود عناصري سنگينتر از هليم و هيدروژن كه امروزه در اطراف خودمان ميبينيم در فضا پخش ميشوند، بنابراين سوپرنوآ كارخانهاي است براي به وجود آوردن عناصر شيميايي اطراف ما. وقتي سوپرنوآ منفجر ميشود اين عناصر پخش ميشوند و در نهايت در يك كره مثل كره زمين كه شرايط حيات را دارد فرود ميآيند و رشد ميكنند و در نهايت حيات را بوجود ميآورند.
وي در ادامه اضافه كرد: سوپرنوآ در يك نقطه منفجر ميشود، نورش به حد ماكسيمم ميرسد و در نهايت كم ميشود. كاري كه بايد در اين زمينه انجام دهيم اين است كه يك سوپرنوآ را دقيقا در يك نقطه ماكسيمم پيدا كرده و چون همه سوپرنوآها از يك نوع داراي يك خاصيت و روشنايي هستند ميتوانيم از روي آن فاصله را بدست آورديم .اگر صبر كنيم تا نور آن كم شود ديگر يك سوپرنوآي استاندارد نداريم و روشنايي داخلي آن تغيير ميكند و نميتوان براي اندازه گيري فاصله از آنها استفاده كرد.
اين كيهان شناس برجسته ايراني درباره نحوه پيدا كردن سوپرنوآ در كهكشان ها گفت: روش مورد استفاده در پيدا كردن اين سوپرنوآها اين است كه از يك نقطه از جهان تصوير تهيه ميكنند، يك ماه بعد از همان نقطه تصوير ديگري ميگيرند و در اثر كم كردن اين دو تصوير ازهم همه اجزاي موجود در تصوير از هم كم ميشود و چيزي باقي نميماند مگر تنها اتفاقي كه در طول يك ماه گذشته افتاده است و آن اينكه در اين قسمت جهان ستارهاي منفجر شده و يك سوپرنوآ بوجود آمده كه قبلا آنجا نبوده است، در نتيجه به اين صورت ميتوان به تولد يك سوپرنوآ پي برد.
به طور متوسط هر صد سال يك سوپرنوآ در هر كهكشان به وجود ميآيد
دكتر مبشر اظهار داشت: به طور متوسط هر صد سال يك سوپرنوآ در هر كهكشان بوجود ميآيد، بنابراين در صد كهكشان براي يك سال يك سوپرنوآ، در هزار كهكشان 10 سوپرنوآ و در 10 هزار كهكشان 100 سوپرنوآ قابل مشاهده است و بدين ترتيب ما كهكشانهاي زيادي را در طول زمانهاي مختلف مشاهده و در نهايت مقدار زيادي سوپرنوآ پيدا خواهيم كرد و بدين صورت ميتوانيم محاسبات خود را به پيش ببريم.
وي افزود: اين خاصيت سوپرنوآها به ما كمك ميكند تا به وضعيت نهايي زمين با ادامه انبساط آن و به چگونگي تمام شدن جهان پي ببريم.
بيش از 90 درصد ماده موجود درجهان ماده تاريك است
به گزارش ايسنا، دكتر مبشر در ادامه تصريح كرد: براي محاسبه خاصيت فضا و جهان و پي بردن به آينده آن به فاكتورهائي از قبيل مادهاي كه درون جهان است و ما ميبينيم، جهان و اجرام اطراف ما را تشكيل ميدهد و به انرژي تاريك نيازمنديم.
اين كيهان شناس برجسته ايراني در توضيح انرژي تاريك افزود: انرژي تاريك انرژي است كه هرچه انرژي در تمام جهان است در آن وجود دارد و شامل ماده روشن و ماده تاريك ميباشد. ماده تاريك بيش از 90 درصد ماده موجود در جهان را تشكيل ميدهد و انرژي تاريك فاكتوري است كه هندسه جهان را مشخص ميكند و مشخص ميسازد كه جهان، فضا و آينده جهان چگونه است.
دكتر مبشر درباره تهيه نخستين نقشه سه بعدي از چارچوب ماده تاريك خاطر نشان كرد: ماده نوراني كه در شب رويت ميشود همراه با ماده تاريك است كه قابل رويت نيست. با مطالعه سرعت حركت كهكشانها تصويري سه بعدي تهيه شد كه توزيع اين ماده در كهكشانها را در جهان نشان ميدهد كه در تاريخ 18 ژانويه 2007 به همراه مقالهاي بر روي جلد مجله نيچر منتشر شد.
اين استاد ايراني و رتبه اول بخش خارجي بيستمين جشنواره بين المللي خوارزمي در ادامه درباره ماده تاريك اظهار داشت: ماده تاريك اگرچه قابل مشاهده نيست ولي جرم دارد و سبب كم شدن سرعت انبساط جهان ميشود اما پس از دورهاي ميزان كاسته شدن شتاب انبساط جهان تغيير يافته و سرعت انبساط افزايش يافته و اين چيزي است كه با مشاهدات اخير نشان داده شده است و علت آن انرژي تاريك تشخيص داده شده است كه به واسطه فشار منفي كه ايجاد كرده نيروي جاذبه، خاصيت دافعه پيدا كرده و كهكشانها از هم دور ميشوند.
جهان به سرعت منبسط مي شود
دكتر مبشر ادامه داد: حدود 5 ميليارد سال پيش يعني زماني كه جهان تقريبا دو سوم عمر خود را داشت، انبساط جهان از سرعت كم به سرعت زياد تغيير كرد و براي اولين بار است كه اين به طور دقيق محاسبه شده است و ميتوانيم بفهميم كه جهان چه است و چگونه بوجود آمده و آينده آن را پيش بيني كنيم.
ماهيت انرژي تاريك آينده جهان را مشخص ميكند
دكتر مبشر تصريح كرد: جهان بر اساس اينكه فشار موجود در آن چه مقدار و چگالي آن چه اندازه باشد (فشاربه عنوان عاملي كه جهان را به خارج ميفرستد و چگالي بعنوان عاملي كه جذب ميكند) حالتهاي مختلف باز يا بسته دارد. جاذبه جهان را به سمت هم ميكشد در حالي كه انرژي تاريك مانند فنرباعث مي شود تا جهان باز شود و سرعت انبساط زياد شود.
وي تصريح كرد: بر اثر تاثيرات انرژي تاريك در يك لحظه در حدود پنج ميليارد سال پيش انرژي تاريك زياد شده و اثر ماده را كاهش داده و الان حدود 75 درصد انرژي موجود در جهان را انرژي تاريك تشكيل مي دهد.
اين كيهان شناس افزود: مشاهدات محققان بر روي پروژههاي مختلف در حال انجام است تا ببينند كه ماهيت انرژي تاريك چيست. اين بزرگترين معضلي است كه وجود دارد و بدين وسيله ميتوان آينده جهان را مشخص كرد. پروژههائي وجود دارند كه تنها روي اين انرژي متمركز ميشوند تا به اين سوال پاسخ دهند كه اين انرژي چيست.
اين نماينده ايراني سازمان فضايي اروپا در ناسا تاكيد كرد: علم كيهان شناسي امروزه از حالت فلسفي خارج شده و جنبه محاسباتي بر اساس علم و مشاهده به خود گرفته است.
وي در پايان گفت: اين ها همه خبرهايي است كه در جهان وجود دارد و من الان براي شما ميگويم. من 10 سال پيش هيچ كدام از اينها را نميدانستم و نميتوانستم اين چيزها را براي شما بگويم و به هيچ سوالي در اين زمينه نميتوانستم پاسخ دهم و اگر 10 سال ديگر هم بخواهم راجع به اين مسائل صحبت كنم به شما قول نميدهم كه بتوانم بگويم ماهيت جهان و آينده جهان و ماهيت انرژي تاريك چيست، نميتوانم هيچ كدام از اينها را به شما قول بدهم اما ميتوانم يك چيز به شما قول بدهم و آن اينكه ، باز هم مطالب زيادي برايتان خواهم داشت تا برايتان بازگو كنم.
گفتني است دكتر بهرام مبشر، در سال 1337 در تهران متولد شده، ديپلم رياضي را از دبيرستان البرز و ليسانس فيزيك را از مدرسه عالي پارس دريافت كرده و سپس به انگلستان رفته و تحصيلات فوق ليسانس و دكتري خود را در رشته كيهانشناسي مشاهداتي در دانشگاه «دورهام» انگلستان پشت سر گذاشته است.
وي پس از دريافت درجه فوقليسانس مهندسي اپتوالكترونيك و ديپلم مهندسي ميكروويو از دانشگاه لندن، مدت هشت سال در اين دانشگاه به تدريس و تحقيق اشتغال داشته و از چند سال قبل در موسسه تلسكوپ فضايي هابل در ناسا فعاليت دارد.
دكتر مبشر در حال حاضر نماينده سازمان فضايي اروپا (ESA) در ناسا و از دانشمندان مسئول آشكارساز Nikmouse تلسكوپ فضايي هابل است.
انتهاي پيام
نظرات