ورزش منظم در مدارس نه تنها به تقویت عضلات و استخوان‌ها کمک می‌کند، بلکه به بهبود توانایی‌های شناختی و روحی دانش‌آموزان نیز منجر می‌شود. فعالیت بدنی منظم، باعث افزایش سطح انرژی، بهبود خلق و خو و کاهش استرس و اضطراب می‌شود. در واقع، ورزش به عنوان یک ابزار مؤثر برای مدیریت فشارهای روانی و عاطفی دانش‌آموزان عمل می‌کند و به آن‌ها کمک می‌کند تا در مواجهه با چالش‌های تحصیلی و اجتماعی موفق‌تر باشند.
از سوی دیگر، تغذیه سالم نیز نقش اساسی در رشد و توسعه دانش‌آموزان ایفا می‌کند. رژیم غذایی متعادل که شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های کم‌چرب باشد، نه تنها نیازهای جسمی آن‌ها را تأمین، بلکه به افزایش تمرکز و یادگیری نیز کمک می‌کند. صبحانه به عنوان مهم‌ترین وعده غذایی روز، باید به طور ویژه مورد توجه قرار گیرد. تحقیقات نشان می‌دهد که دانش‌آموزانی که صبحانه مغذی می‌خورند، در کلاس درس عملکرد بهتری دارند و قادرند تمرکز بیشتری بر روی درس‌های خود داشته باشند.
اهمیت ورزش و تمرینات کششی در پیشگیری از مشکلات حرکتی
با توجه به رشد سریع و تغییرات جسمانی دانش‌آموزان در سنین پایین، توجه به سلامت فیزیکی آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این دوران حساس، فعالیت بدنی منظم و تمرینات ورزشی نه تنها به تقویت عضلات و استخوان‌ها کمک می‌کند، بلکه می‌تواند از بروز مشکلات حرکتی و اسکلتی جلوگیری کند. با افزایش استفاده از فناوری و سبک زندگی کم‌تحرک، ضرورت فعالیت‌های ورزشی برای دانش‌آموزان بیش از پیش احساس می‌شود.
دکتر محسن محمدنیا، متخصص فیزیولوژی ورزشی در گفت و گو با ایسنا ورزش‌های روزانه و تمرینات کششی در پیشگیری از مشکلات حرکتی برای دانش آموزان را بسیار حائز اهمیت دانست و اظهار کرد: این فعالیت‌ها نه تنها انعطاف‌پذیری عضلات را افزایش می‌دهند، بلکه خطر بروز آسیب‌های جدی‌تر را نیز کاهش می‌دهند.
وی همچنین به اهمیت ورزش و تمرینات کششی در پیشگیری از مشکلات حرکتی اشاره و بیان کرد: ورزش‌های روزانه و تمرینات کششی می‌توانند به تقویت عضلات مرکزی بدن کمک کنند و به بهبود وضعیت قامت دانش‌آموزان یاری رسانند.
محمدنیا با تأکید بر اینکه دانش‌آموزان باید به طور مرتب تمرینات کششی و تقویتی انجام دهند، اظهار کرد: این تمرینات می‌توانند به تقویت عضلات مرکزی و کاهش تنش در ناحیه کمر و شانه کمک کنند. همچنین، استراحت‌های کوتاه‌مدت در مسیرهای طولانی می‌تواند به کاهش فشار بر روی ستون فقرات کمک کند.
وی با اشاره به این نکته که عدم تحرک و ورزش کافی می‌تواند مشکلات جدی در سلامت فیزیکی دانش‌آموزان ایجاد کند، گفت: تحرک و فعالیت بدنی به‌ویژه در سنین رشد بسیار حیاتی است. دانش‌آموزانی که به میزان کافی ورزش نمی‌کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به ناهنجاری‌های قامتی و مشکلات عضلانی قرار دارند.
این دکترای فیزیولوژی ورزشی همچنین به نیاز به بررسی وضعیت جسمانی دانش‌آموزان اشاره کرد و افزود: معلمان و والدین باید به طور منظم وضعیت قامت و سلامت فیزیکی دانش‌آموزان را بررسی کنند؛ در صورتی که دانش‌آموزان با دردهای مداوم در ناحیه کمر، شانه یا گردن مواجه شوند، باید به پزشک مراجعه کنند تا از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود.
محمدنیا انتخاب کفش‌های مناسب را بسیار حائز اهمیت دانست و تصریح کرد: کفش‌ها باید دارای پنجه پهن و قوس مناسب باشند. همچنین، پاشنه کفش باید در حدود دو تا سه سانتیمتر باشد تا بتواند از مچ پا به‌خوبی محافظت کند؛ کفش‌های ورزشی که دارای ساق هستند، گزینه مناسبی برای حمایت از مچ پا محسوب می‌شوند.
وی نسبت به استفاده از کفش‌های نامناسب که می‌تواند منجر به عوارضی نظیر میخچه، تغییر شکل پا، کمردرد و خستگی زودرس شود هشدار داد و اظهار کرد: انتخاب کفش‌های مناسب نه تنها به راحتی راه رفتن کمک می‌کند، بلکه به جلوگیری از بروز ناهنجاری‌های قامتی نیز کمک خواهد کرد.
این استاد دانشکده تربیت‌بدنی بیرجند در ادامه بر لزوم آگاهی خانواده‌ها و معلمان در انتخاب صحیح وسایل حمل تأکید کرد و گفت: آموزش خانواده‌ها در این زمینه می‌تواند به پیشگیری از آسیب‌های اسکلتی و عضلانی کمک کند. والدین باید دقت کنند که محتوای کوله‌پشتی‌ها را بررسی کنند و از دانش‌آموزان بخواهند تنها وسایل ضروری را با خود حمل کنند.
محمدنیا توجه به سلامت فیزیکی دانش‌آموزان را حائز اهمیت دانست و خاطرنشان کرد: حمل بار سنگین و استفاده از کوله‌پشتی‌های غیراستاندارد می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات جدی در آینده باشد؛ بنابراین، انتخاب کوله‌پشتی‌های مناسب و رعایت اصول بهداشتی در حمل بار می‌تواند به حفظ سلامت فرزندان کمک کند.
وی در ادامه به ضرورت برنامه‌ریزی مناسب ورزشی در مدارس اشاره کرد و گفت: مدارس باید برنامه‌های ورزشی منظمی را برای دانش‌آموزان طراحی کنند که شامل تمرینات کششی و تقویتی باشد.
این دکترای فیزیولوژی ورزشی افزود: توجه به سلامت جسمی دانش‌آموزان نه‌تنها به بهبود کیفیت زندگی آن‌ها کمک می‌کند، بلکه می‌تواند بر یادگیری و موفقیت‌های تحصیلی آن‌ها نیز تأثیر مثبت بگذارد.
وی ایجاد عادات ورزشی سالم در بین دانش‌آموزان را ضروری دانست و تصریح کرد: این عادات باید در سنین پایین شکل بگیرند تا بتوانند به عنوان بخشی از زندگی روزمره آن‌ها درآیند. خانواده‌ها و مدارس باید در این مسیر همکاری کنند و محیطی حمایتی برای فعالیت‌های ورزشی فراهم آورند.
محمدنیا خاطرنشان کرد: تشویق دانش‌آموزان به شرکت در فعالیت‌های ورزشی و تمرینات منظم می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس و بهبود روحیه آن‌ها منجر شود. همچنین، این فعالیت‌ها می‌توانند به کاهش استرس و اضطراب کمک کنند.
وی خاطرنشان کرد: با رعایت اصول ساده در انتخاب کوله‌پشتی، کفش و انجام ورزش‌های روزانه و تمرینات کششی، می‌توان از بروز مشکلات جدی در آینده جلوگیری کرد. اجرای تمرینات منظم و همکاری خانواده، معلمان و دانش‌آموزان می‌تواند به ایجاد محیطی سالم و حمایتی برای رشد و پیشرفت آن‌ها منجر شود.
محمدنیا در ادامه نسبت به استفاده از کوله‌پشتی‌های غیراستاندارد که می‌تواند عواقب جدی برای سلامت فیزیکی دانش‌آموزان به همراه داشته باشد هشدار داد و اظهار کرد: استفاده مداوم از کوله‌پشتی‌های سنگین می‌تواند به بروز دردهای مزمن در نواحی کمر، شانه و گردن منجر شود. این مشکلات به ویژه در سنین رشد که استخوان‌ها و عضلات در حال شکل‌گیری هستند، می‌تواند منجر به ناهنجاری‌های اسکلتی شود.
استاد دانشکده تربیت بدنی بیرجند تأکید کرد: حداکثر وزن کوله‌پشتی باید بیش از ۱۰ درصد وزن بدن دانش‌آموزان نباشد؛ ضمن اینکه کوله‌پشتی‌های استاندارد باید از مواد سبک ساخته شده و دارای ویژگی‌هایی نظیر بندهای پهن و قابل تنظیم، بالشتک کمری و محفظه‌های جداگانه برای توزیع مناسب وزن باشند.
تغذیه سالم برای دانش‌آموزان یک موضوع کلیدی
با آغاز سال تحصیلی جدید، اهمیت تغذیه سالم برای دانش‌آموزان به یک موضوع کلیدی تبدیل می‌شود. رژیم غذایی متعادل و مغذی می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر یادگیری و عملکرد تحصیلی آنان داشته باشد. دانش‌آموزانی که از مواد غذایی سالم و مغذی بهره‌مند می‌شوند، معمولاً تمرکز و انرژی بیشتری در کلاس‌ها دارند که به نوبه خود به ارتقاء کیفیت یادگیری و موفقیت‌های تحصیلی آن‌ها کمک می‌کند.
اعظم صلاحی یک متخصص تغذیه با بیان اینکه صبحانه به عنوان مهم‌ترین وعده غذایی در طول روز شناخته می‌شود، افزود: به دلیل فعالیت زیاد و رشد فیزیکی، دانش‌آموزان نیاز مبرمی به صبحانه دارند. کبد دانش‌آموزان در دوران ابتدایی هر چهار ساعت به یک وعده غذایی نیاز دارد.
وی در خصوص مواد غذایی مضر مانند چیپس و پفک گفت: این نوع خوراکی‌ها تنها آسیب‌هایی به سلامت دانش‌آموزان می‌زنند و هیچ فایده‌ای ندارند. گرچه تنقلات مانند پفک و چیپس و همچنین ساندویچ‌های سرد، از جمله میان وعده‌های محبوب در بین دانش‌آموزان هستند اما با این حال، افزایش مصرف این مواد غذایی مضر به طور مستقیم با شیوع بالای بیماری‌های غیر واگیر مانند دیابت، چاقی، فشارخون بالا و بیماری‌های قلبی و عروقی ارتباط دارد.
صلاحی با تأکید بر اینکه خانواده‌ها باید گزینه‌های سالم‌تری مانند خشکبار، خرما، انواع مغزها (از جمله پسته و بادام)، شیر و محصولات لبنی و میوه‌های تازه را در اختیار فرزندانشان قرار دهند، گفت: متأسفانه خوراکی‌های ناسالم به دلیل سودآوری اقتصادی و تجاری که دارند، همچنان در بوفه‌های مدارس به فروش می‌رسند و تبلیغات تجاری نیز بر روی تمایل دانش‌آموزان به مصرف آن‌ها تأثیر می‌گذارد.
وی با بیان اینکه با توجه به نیازهای تغذیه‌ای دانش‌آموزان، این بوفه‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که مواد مغذی و سالم را به دانش‌آموزان ارائه دهند، تغذیه صحیح در دوران تحصیل را دارای اهمیت ویژه‌ای دانست و خاطرنشان کرد: یک رژیم غذایی سالم باید به طور کامل نیازهای جسمی و روحی دانش‌آموزان را تأمین کند. غذاهایی که در بوفه‌ها ارائه می‌شوند، باید متناسب با فعالیت‌های روزانه و نیازهای تغذیه‌ای دانش‌آموزان باشند.
این متخصص تغذیه خاطرنشان کرد: باید بر اساس معیارهای بهداشتی، مواد غذایی مناسب در بوفه‌ها موجود باشد. به‌عنوان مثال، میوه‌ها باید تمیز و در بسته‌بندی‌های مناسب ارائه شوند و بیسکویت‌ها نیز باید از نوع سبوس‌دار و غنی شده انتخاب شوند.
صلاحی همچنین مواد غذایی غیرمجاز را نام برد و گفت: چیزهایی مانند انواع پفک، چیپس، نوشابه‌های گازدار، سوسیس و کالباس و آبمیوه‌های با قند افزوده به هیچ عنوان نباید در بوفه‌ها فروخته شوند، زیرا این مواد نه تنها مفید نیستند، بلکه می‌توانند سلامت دانش‌آموزان را تهدید کنند.
این متخصص تغذیه، بوفه‌های مدارس را هم به عنوان یک فرصت و هم یک تهدید برای سلامت دانش‌آموزان دانست و تصریح کرد: از یک سو، اگر مواد غذایی سالم و مغذی عرضه شود، می‌تواند به بهبود سلامت و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان کمک کند اما از سوی دیگر، ارائه مواد غذایی نامناسب می‌تواند عواقب جدی برای سلامت آن‌ها داشته باشد.
صلاحی با تأکید بر اینکه یک وعده صبحانه کامل تأثیر بسزایی در رشد فکری و جسمی دانش‌آموزان دارد؛ به والدین توصیه کرد: به هیچ عنوان اجازه ندهند فرزندانشان صبحانه را از دست بدهند، زیرا این موضوع می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند کم‌خونی و اختلال در تمرکز و یادگیری شود.
صلاحی همچنین به والدین پیشنهاد داد: مواد مغذی مانند نان و پنیر به همراه گردو، حلوا آرده، سوپ‌های مقوی و شیر را به عنوان گزینه‌های صبحانه برای فرزندانشان در نظر بگیرند.
وی با اظهار تأسف از اینکه تمایل به استفاده از غذاهای آماده و کم‌ارزش در بین دانش‌آموزان افزایش یافته است، افزود: خودداری از مصرف گوشت، عدم توجه به سبزیجات و میوه‌ها و افراط در مصرف شیرینی و شکلات از جمله مشکلاتی است که در این گروه سنی دیده می‌شود.
با توجه به نکات مطرح شده توسط کارشناسان تغذیه و فیزیولوژی ورزشی، لازم است مدارس برنامه‌های ورزشی منظم و بوفه‌های غذایی سالمی را طراحی و اجرا کنند. این اقدامات نه تنها به بهبود سلامت فیزیکی دانش‌آموزان کمک می‌کند، بلکه در نهایت به موفقیت‌های تحصیلی و رشد شخصیتی آنان نیز منجر خواهد شد. ایجاد عادات سالم در سنین پایین، می‌تواند زمینه‌ساز یک زندگی فعال و سالم در آینده باشد و خانواده‌ها و معلمان باید در این راستا نقش مؤثری ایفا کنند.
انتهای پیام
نظرات