داریوش گل‌علیزاده در گفت‌وگو با ایسنا در پاسخ به این سؤال که آیا در فصول سرد امسال نیز شاهد مازوت‌سوزی خواهیم بود یا خیر؟ اظهار کرد: با توجه به تداوم روند آلودگی و تعدد روزهای اینورژن در اصفهان و شرایط متفاوتی که شهر اصفهان نسبت به دیگر شهرهای کشور دارد، پیگیری‌های لازم برای جلوگیری از مازوت‌سوزی در نیروگاه شهید منتظری انجام شده است، البته طبق قانون هوای پاک به دنبال این هستیم که در کل کشور مازوت‌سوزی نداشته باشیم، اما در صورت اجبار، مصرف باید به شکل محدود و تلفیقی با گاز انجام شود. قانون نیز تصریح کرده است که در زمان اوج آلودگی نباید از مازوت استفاده شود.
وی افزود: برنامه‌ای ۳۶ ماهه برای تبدیل نیروگاه شهید منتظری به سیکل ترکیبی تدوین شده است. این طرح چهار مزیت محیط‌زیستی دارد؛ کاهش شدید مصرف آب نیروگاه، حذف امکان استفاده از مازوت، افزایش راندمان نیروگاه از ۳۱ به ۵۵ درصد و کاهش ۵۰ درصدی مصرف گاز همراه با نصب فیلترهای پیشرفته برای کاهش انتشار اکسیدهای نیتروژن.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان با تأکید بر اینکه این اقدام راهکاری دائمی است، ادامه داد: نمی‌توان تنها به اقدامات مقطعی مانند محدودیت در مازوت‌سوزی اکتفا کرد. هماهنگی‌های لازم با وزارت نیرو و کارگروه ملی انجام شده و امیدواریم به زودی اقدامات اولیه اجرایی شود.
گل‌علیزاده توضیح داد: در اصفهان دو نیروگاه شهید منتظری با ظرفیت حدود ۱۶۰۰ مگاوات و نیروگاه اسلام‌آباد اصفهان با ظرفیت دو هزار مگاوات فعال است؛ نیروگاه شهید منتظری یکی از نیروگاه‌های قدیمی کشور است و امکان نصب فیلترهای جاذب آلودگی در آن وجود ندارد، همچنین مازوت‌سوزی موجب خوردگی نیروگاه نیز می‌شود. از طرفی هزینه‌های بالا و مصرف بالای آب در شرایط کم‌آبی برای نیروگاه در این شرایط منطقی نیست.
وی خاطرنشان کرد: براساس ماده ۱۰ قانون مانع‌زدایی صنعت برق، نیروگاه‌ها باید به سمت سیکل ترکیبی بروند. برنامه ۳۶ ماهه برای نیروگاه شهید منتظری مورد توافق قرار گرفته و نشست‌های خوبی در این زمینه برگزار شده است. امیدواریم با اراده وزارت نیرو و پیگیری‌های ملی، به زودی شاهد آغاز اقدامات اولیه برای تبدیل نیروگاه شهید منتظری به سیکل ترکیبی باشیم.
نمی‌توان این قول را داد که در نیمه دوم سال مازوت‌سوزی نداشته باشیم
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان با اشاره به وضعیت ناترازی گاز در کشور گفت: نمی‌توان این قول را داد که در نیمه دوم سال مازوت‌سوزی نداشته باشیم. در شرایط اوج مصرف و سرما، حدود ۷۰ درصد از ۸۷۰ میلیون مترمکعب گاز مصرفی کشور در بخش خانگی و تجاری مصرف می‌شود و نیروگاه‌ها نیز روزانه معادل ۲۵۰ میلیون لیتر سوخت معادل که نفت و گاز یا گازوئیل و مازوت است، مصرف می‌کند.
گل‌علیزاده تصریح کرد: در حال حاضر ۱۶ نیروگاه مازوت‌سوز در کشور وجود دارد که اغلب به‌صورت محدود و مدیریت‌شده از این سوخت استفاده می‌کنند. در نیروگاه شهید منتظری نیز هشت واحد از مازوت استفاده نمی‌کنند، اما دو واحد در شرایط ناترازی گاز ناچار به مصرف مازوت هستند. تلاش ما این است که در اوج آلودگی هوا مصرف مازوت نداشته باشیم.
مازوت‌سوزی عامل اصلی آلودگی هوای اصفهان نیست
وی با اشاره به اینکه مازوت‌سوزی عامل اصلی آلودگی هوای اصفهان نیست، خاطرنشان کرد: در اصفهان در زمان‌هایی که مازوت‌سوزی نداشتیم نیز همچنان شاهد آلودگی هوا بودیم. در تهران نیز با وجود اینکه نیروگاه مازوت‌سوز وجود ندارد آلودگی هوا بسیار زیاد است.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان بیان کرد: آلودگی هوا در اصفهان ریشه‌های متعددی دارد که مهم‌ترین آن منابع متحرک از جمله خودروهای فرسوده و گازوئیل‌سوز و حمل‌ونقل درون‌شهری پرپیمایش است، همچنین استقرار ۷۷ درصد صنایع در شعاع ۵۰ کیلومتری اصفهان نقشی اساسی در آلودگی هوا دارند.
گل‌علیزاده ادامه داد: حتی اگر واحدهای صنعتی از سیستم‌های فیلتراسیون استفاده و در حدود مجاز فعالیت کنند، باز هم انتشار تجمعی آلاینده‌ها در شرایطی که تهویه طبیعی و وزش باد کافی وجود نداشته باشد که رقت آلودگی و تخلیه انجام شود، شاخص کیفیت هوا را در وضعیت ناسالم قرار می‌دهد.
یکی از محورهای اصلی کاهش آلاینده‌ها، بهسازی صنعت آجر است
وی افزود: برای کنترل آلودگی، برنامه‌هایی برای کنترل انتشار از منشأ در دست اجراست. یکی از محورهای اصلی کاهش آلاینده‌ها، بهسازی صنعت آجر در استان است. در استان ۳۲۰ واحد آجرپزی فعالیت دارند و هر چند سند نوسازی این صنعت در شورای برنامه‌ریزی استان تصویب شده، اما هنوز اجرا نشده است. در این زمینه مذاکراتی با انجمن صنعت آجر، شهرک علمی تحقیقاتی و شرکت‌های دانش‌بنیان آغاز شده تا با ورود فناوری‌های نو، آلودگی این بخش کاهش یابد.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی و جایگزینی خودروهای فرسوده را راهکار دیگر دانست و گفت: شهرداری اصفهان تاکنون ۱۸۰ تاکسی برقی وارد مدار کرده و ۳۰۰ تاکسی دیگر نیز در برنامه دارد. اگر شهروندان از محل کار یا سکونت خود در فاصله حداکثر ۵۰۰ متری به حمل‌ونقل عمومی دسترسی داشته باشند، نیاز کمتری به خودرو شخصی خواهند داشت.
گل‌علیزاده اذعان کرد: خودروهای تک‌سرنشین تعدادشان زیاد است و سهم بالایی در آلودگی دارند. خودرویی که در ترافیک کار می‌کند، پنج برابر یک خودروی در حال حرکت انتشار آلایندگی دارد.
۱۷ میلیون از ۲۹ میلیون خودروی شماره‌گذاری‌شده کشور به سن فرسودگی رسیده است
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با بیان اینکه تعداد خودروهای فرسوده و موتورسیکلت‌های قدیمی در کشور به‌ویژه در اصفهان بالاست، افزود: طبق ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو، باید به سمت از رده خارج کردن و نوسازی خودروهای فرسوده حرکت کنیم. طبق برنامه هفتم توسعه، سالانه حدود ۵۰۰ هزار خودرو باید از رده خارج شوند، در حالی که امروز ۱۷ میلیون از ۲۹ میلیون خودروی شماره‌گذاری‌شده کشور به سن فرسودگی رسیده است.
گل‌علیزاده ادامه داد: این خودروهای فرسوده مصرف سوخت بالایی دارند به گونه‌ای که میانگین مصرف بنزین کشور روزانه حدود ۱۲۰ میلیون لیتر است. از سوی دیگر ۹۴ درصد انرژی کشور بر پایه سوخت‌های فسیلی تأمین می‌شود که مصرف آن در هر بخش اعم از صنعت، نیروگاه یا در سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی منازل، انتشار آلاینده‌ها را به همراه دارد و این حجم مصرف سوخت فسیلی شاخص کیفیت هوا را به‌ویژه در زمان وارونگی دما در شرایط ناسالم قرار می‌دهد.
تا ۱۴۰۵ باید حدود ۵۳۰۰ مگاوات انرژی خورشیدی تولید شود
وی خاطرنشان کرد: یکی از راهکارهای اساسی کاهش آلودگی، کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است. خوشبختانه نهضت احداث نیروگاه‌های خورشیدی در استان آغاز شده و طبق تعهد، تا ۱۴۰۵ باید حدود ۵۳۰۰ مگاوات انرژی خورشیدی تولید شود. ایران با بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال ظرفیت بالایی دارد، اما در اجرای قانون اصلاح الگوی مصرف (مصوب ۱۳۸۹) و تأکید آن بر توسعه انرژی‌های نو غفلت شده است.
سرانه مصرف سوخت به ۳/۱ میلیون لیتر رسیده است
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان با اشاره به قانون توسعه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت سوخت مصوب ۱۳۸۶ گفت: طبق این قانون، سرانه مصرف سوخت باید از ۱/۱ لیتر در سال ۸۶ به ۰/۷ لیتر کاهش می‌یافت، اما امروز این رقم به ۱/۳ میلیون لیتر رسیده است.
گل‌علیزاده ادامه داد: این حجم مصرف سوخت فسیلی، به‌ویژه در شرایط وارونگی دما و نبود باد کافی (حداقل پنج متر بر ثانیه برای تخلیه طبیعی آلاینده‌ها نیاز است) منجر به انباشت آلاینده‌ها و کاهش کیفیت هوا می‌شود.
وی بر ضرورت توجه به «مدیریت باد» تأکید کرد و افزود: انتشار آلودگی در نیمه اول سال نیز وجود دارد، اما در نیمه اول سال تخلیه آلودگی اتفاق می‌افتد و انباشت آلاینده وجود ندارد. مدیریت باد یک مفهوم علمی در تعیین بارگذاری فعالیت صنایع و جمعیت است، زیرا هر اقلیم ظرفیت مشخصی برای تهویه طبیعی آلاینده‌ها دارد، اما در کشور ما این موضوع نادیده گرفته شده و به اثرات تجمعی آلاینده‌ها توجه کافی نشده است.
۳۳ درصد بنزین تولیدی استاندارد یورو ۴ و ۵ است
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به وضعیت کیفیت سوخت گفت: در کشور سالانه حدود ۱۱۰ تا ۱۱۵ میلیون لیتر بنزین تولید می‌شود که تنها ۳۳ درصد آن استاندارد یورو ۴ و ۵ است. در بهترین حالت، با تولید پالایشگاه ستاره خلیج فارس این رقم به ۴۰ میلیون لیتر می‌رسد، همچنین در بخش نفت‌گاز حدود ۶۰ میلیون لیتر سوخت یورو ۴ و ۵ تولید می‌شود و پالایشگاه اصفهان نیز متعهد شده روزانه ۱۳ تا ۱۶ میلیون لیتر گازوئیل یورو ۵ تولید کند.
گل‌علیزاده با بیان اینکه کیفیت سوخت تنها بخشی از ماجراست، تصریح کرد: اگر گازوئیل یورو ۵ در خودروی فرسوده مصرف شود، باز هم آلودگی ایجاد می‌کند. خودروهای دیزلی باید مجهز به فیلتر جاذب دوده باشند، اما بسیاری از ناوگان فرسوده چنین فیلتری ندارند و در نتیجه دوده از اگزوز خارج و به ذرات معلق کوچک‌تر از ۵/۲ میکرون تبدیل می‌شود.
باید هر ۸۰ هزار کیلومتر کاتالیست خودروهای سواری تعویض شود
وی ادامه داد: در خودروهای سواری بنزینی باید کاتالیست وجود داشته باشد. واردات کاتالیست در حال انجام است و به صورت رندوم مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. اگر خودرو سوخت یورو۴ و ۵ استفاده کند، باید هر ۸۰ هزار کیلومتر کاتالیست آن تعویض شود، اما در حال حاضر این اتفاق نمی‌افتد. کاتالیست یک قطعه مصرفی است و مانند لاستیک یا لوازم دیگر باید تعویض شود، زیرا نقش حیاتی در کاهش آلاینده‌ها دارد.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان تأکید کرد: آلودگی هوا شوخی‌بردار نیست. هوا مانند آب انتخابی نیست، همه شهروندان ناگزیر آن را تنفس می‌کنند و به همین دلیل آلودگی منجر به افزایش بیماری‌های قلبی، تنفسی و حتی مرگ زودرس می‌شود.
گل‌علیزاده با اشاره به خسارت‌های اقتصادی ناشی از آلودگی هوا خاطرنشان کرد: براساس گزارش وزارت بهداشت، در ۱۴۰۳ تعداد دوهزار و ۸۹ مرگ منتسب به آلودگی هوا در اصفهان ثبت شد. این رقم در ۱۴۰۲ و ۱۴۰۱ به ترتیب دوهزار و ۶۶ و یک‌هزار و ۸۲۶ نفر بوده است. خسارت بهداشتی ناشی از مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در سال گذشته بابت همین دوهزار و ۸۹ نفر، ۸۱۰ میلیون دلار برآورد شد. این آمار تنها مربوط به مرگ ناشی از ذرات معلق کمتر از ۵/۲ میکرون در بزرگسالان است و اگر همه آلاینده‌ها لحاظ شود، رقم بسیار نگران‌کننده‌تری خواهد بود.
آلودگی هوا یک مسئله حل‌شدنی است
وی با بیان اینکه آلودگی هوا یک مسئله حل‌شدنی است، گفت: کشورهای دیگری که شرایط بدتری از ما داشتند، توانستند با برنامه‌ریزی مدون، تأمین زیرساخت‌ها و اعتبارات، مشکل آلودگی هوا را حل کنند. من این قول را می‌دهم با همکاری تمام نهادهای سازمانی از ظرفیت سایر قوا استفاده کنیم و ابتدا وضعیت موجود را تثبیت و بعد از آلودگی عبور کنیم.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان اذعان کرد: در بخش صنعت باید از فناوری‌های سازگار با محیط‌زیست و سیستم‌های کنترلی کاهش آلودگی هوا و سوخت مناسب استفاده شود و در بخش خودرو نیز تولید خودروهای باکیفیت‌تر و کم‌مصرف و استفاده از تکنولوژی‌های به‌روز، می‌تواند ۳۰ تا ۴۰ درصد از انتشار آلاینده‌ها و مصرف سوخت را کاهش دهد.
گل‌علیزاده ادامه داد: یکی از راهکارهای دیگر نیز، استفاده از حمل‌ونقل عمومی تلفیقی مانند مترو است. افزایش تعداد اتوبوس به‌تنهایی کافی نیست، زیرا سطح معابر محدود است و باعث ترافیک می‌شود، در حالی که مترو هم آلودگی ندارد و هم سرعت جابه‌جایی شهروندان را افزایش می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: اگر وابستگی به نیروگاه‌های فسیلی را کاهش دهیم، مشکل آلودگی هوا نیز قابل‌حل خواهد بود.
انتهای پیام
نظرات