مهدی قلیان چهارشنبه، ۱۶ مهر در نشست خبری «پویش ملی سلامت دهان و دندان» با هدف ارتقای آگاهی عمومی با تمرکز بر سلامت دهان و دندان دانش‌آموزان، اظهار کرد: هدف ما این است که اهمیت بهداشت برای خانواده‌ها و مسئولان که با کودکان و سایر اعضای جامعه ارتباط دارند، دوچندان شود و بتوانیم سطح سواد سلامت مردم در زمینه بهداشت را ارتقا دهیم.
وی با بیان اینکه بهداشت دهان و دندان به عنوان یکی از مسائل مهم در جامعه فراموش شده است، افزود: با توجه به مشکلات اقتصادی که خانواده‌ها در زمینه درمان و زندگی روزمره با آن مواجه هستند، این موضوع به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی قرار نمی‌گیرد. این واقعیت باعث تاسف است، زیرا هزینه‌های بالایی که در حوزه سلامت دهان و دندان وجود دارد، در بخش‌های خصوصی ممکن است بر دوش مردم سنگینی کند.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه بسیاری از مشکلات دندانی با یک آموزش ساده و پیشگیری اولیه قابل جلوگیری هستند، گفت: این آموزش‌ها می‌توانند در مدارس، مهدکودک‌ها و حتی در مقطع دبیرستان ارائه شوند. با استفاده از وارنیش فلوراید در مقاطع ابتدایی و یادآوری استفاده از مسواک روزی دو بار می‌توان از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری کرد. کودکانی که دندان‌های پوسیده یا افتاده دارند، به دلیل خجالت ممکن است از باز کردن دهان خودداری کنند که این موضوع می‌تواند منجر به کاهش اعتماد به نفس و در نتیجه عقب‌ماندگی درسی شود. این امر می‌تواند استعدادهای بالقوه‌ای را که نسل آینده این جامعه هستند، سرکوب کند.
قلیان تصریح کرد : اگر این اهمیت به خانواده‌ها اثبات شود، یقیناً آن‌ها حاضر خواهند بود برخی از هزینه‌های جاری خانواده را کاهش دهند و به سلامت دهان و دندان فرزندان و دانش‌آموزان خود توجه بیشتری کنند. این موضوع نه تنها در خانواده‌ها، بلکه در سیستم‌های دولتی و بیمه‌ای نیز باید مورد توجه قرار گیرد. متأسفانه بیمه‌های پایه در این حوزه عملکرد ضعیفی دارند و این کمپین می‌تواند به عنوان یک درخواست برای ارائه پوشش بیمه‌ای بهتر و جامع‌تر مطرح شود.
وی در ادامه با تاکید بر اهمیت انجام واکسیناسیون، گفت: اقدامات سلامتی از جمله واکسیناسیون که سال‌هاست اثربخشی آن در کنترل بیماری‌ها و کاهش مرگ و میر نوزادان و کودکان به اثبات رسیده، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این اقدامات نه تنها به کنترل بیماری‌هایی مانند فلج اطفال کمک کرده، بلکه عواقب منفی آن‌ها را نیز در جامعه کاهش داده است. متأسفانه برخی افراد در جامعه با ایجاد برخی ابهامات و طرح موضوعاتی غیرمرتبط، خانواده‌ها را از انجام این اقدامات بازمی‌دارند. این موضوع حتی در میان اقشار فرهنگی نیز مشاهده می‌شود و جای تاسف دارد. کارهایی که از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان آیین‌نامه اجرایی و به عنوان یک اقدام روتین در نظام شبکه بهداشت انجام می‌شود، شامل واکسیناسیون، مراقبت‌های سلامت دهان و دندان و وارنیش‌هایی است که از دو دهه پیش در مدارس به‌طور نزدیک اجرایی شده است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه این اقدامات به هیچ عنوان بدون پشتوانه علمی و کارآزمایی‌های بالینی انجام نمی‌شود، افزود: ما به سلامت دانش‌آموزان و فرزندان اهمیت می‌دهیم و این اقدامات می‌تواند منجر به استحکام دندان‌ها و مراقبت از سلامت دندان آن‌ها شود، با هزینه‌ای کم و مراقبت‌هایی که در مدارس انجام می‌شود. انتظاری که از رسانه‌ها داریم این است که به داد سلامت مردم برسند و با خرافه‌گویی‌ها و تضادهایی که در جامعه وجود دارد، مقابله کنند. این امر به ما کمک خواهد کرد تا امنیت روانی جامعه را از طریق اقدامات پیشگیرانه‌ای که وزارت بهداشت در حال انجام است، تأمین کنیم.
قلیان ضمن اشاره به اینکه دانشگاه علوم پزشکی مشهد مسئولیت پوشش‌دهی حدود ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از جمعیت ۷ میلیون ساکن خراسان رضوی را دارد، یادآور شد: مابقی جمعیت تحت پوشش ۶ دانشگاه و دانشکده مستقل خدمات‌رسانی می‌شوند. در این میان، دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه، تربت جام، نیشابور، سبزوار و گناباد نیز به ارائه خدمات در سطح استان مشغول هستند. تعداد مراقبین سلامت در این حوزه به ۱۵۰۸ نفر می‌رسد که در زمینه بهداشت و دندان مشغول به کار هستند و وظیفه پیشگیری اولیه و آموزش به مادران باردار، دانش‌آموزان و دیگر گروه‌ها را برعهده دارند. همچنین تعداد ۱۰۰۶ نفر مراقب سلامت داریم که در مناطق روستایی به ارائه خدمات مشابه مراقبین سلامت شهری می‌پردازند.
وی خاطرنشان کرد: در زمینه سلامت دهان و دندان، حدود ۶۶ نفر مراقب سلامت داریم که دارای تحصیلات عالی در این زمینه هستند و مراقبت‌های اولیه و جرم‌گیری و دندان‌درمانی را انجام می‌دهند. به علاوه، بیش از ۹۰ دندانپزشک داریم که اکثراً نیروهای طرح لایحه هستند و در مناطق محروم و حاشیه شهر مشهد به خدمات‌رسانی مشغول‌اند.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه یقیناً تعداد دندانپزشکانی که در حال حاضر در اختیار داریم، به نسبت جمعیتی که تحت پوشش قرار دارند، کافی نیست، اظهار کرد: با این حال، موارد ارجاعی به کلینیک‌های ویژه و کمک‌هایی که از سایر سازمان‌های مردم‌نهاد، نظیر بسیج جامعه پزشکی و گروه‌های جهادی به ویژه از دانشجویان دانشکده دندانپزشکی و دیگر افرادی که در مناطق محروم و حاشیه شهر مشهد فعالیت می‌کنند، مفید است. تعداد دانش‌آموزانی که تحت پوشش مراقبت‌های ما قرار دارند، بالغ بر ۶۵۶ هزار نفر است.
قلیان ادامه داد: درصد پوشش مراقبت‌های دندانپزشکی کودکان ۳ تا ۶ ساله که هنوز به مرحله دبستان نرسیده‌اند و در مرحله پیش‌دبستانی یا مهد کودک هستند، در مراکز خدمات جامعه سلامت ما ۵۲ درصد است. این درصد بستگی به مناطق شهری و روستایی دارد. در برخی مناطق، ما پوشش ۸۰ درصدی را شاهد هستیم، در حالی که در دیگر مناطق ممکن است این درصد به ۴۰ درصد کاهش یابد. به طور میانگین، درصد پوشش دهی در مجموع ۵۲ درصد است.
وی توضیح داد: درباره کودکان ۶ تا ۱۴ ساله که به عنوان دانش‌آموز شناخته می‌شوند، با همکاری و کمک مراقبین سلامت مدارس و زحمات فراوان همکاران در حال حاضر ۷۷ درصد پوشش داریم. این موفقیت جای تقدیر از همکاران آموزش و پرورش و همکاران ما در مراکز خدمات جامع سلامت دارد. امیدواریم با همکاری صمیمانه‌ای که بین ما و نهادهای مربوطه وجود دارد، بتوانیم این پوشش را به نزدیک ۱۰۰ درصد برای دانش‌آموزانی که تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد و سایر دانشگاه‌ها در خراسان رضوی هستند، برسانیم.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره اینکه در سال ۱۴۰۳، همکاران ما در واحدهای بهداشت دهان و دندان بالغ بر ۷۰۰ هزار خدمت را ارائه داده‌اند، مطرح کرد: این خدمات توسط ۹۲ دندانپزشک و ۶۶ مراقب سلامت دندان ارائه شده است. در خصوص درصد وارنیش دندانپزشکی که به همه دانش‌آموزان ارائه شده، این عدد در سال ۱۴۰۳ به ۴۲ درصد رسیده است و سعی می‌کنیم که با پایان این پویش و با همکاری همکاران در آموزش و پرورش بتوانیم پوشش بهتری را در سطح دانشگاه برای خدمات دندانپزشکی ارائه دهیم. در زمینه فلوراید در سال ۱۴۰۳ در پایه‌های اول ابتدایی، درصد پوشش ۵۲ درصدی را گزارش کرده‌ایم. امیدواریم که با ادامه این کمپین و پویش، شاهد افزایش این درصد در سال جاری باشیم.
پلاک میکروبی می‌تواند به شکل‌گیری مشکلات جدی منجر شود
در ادامه این نشست، صابر بابازاده، سرپرست گروه دهان و دندان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: پلاک میکروبی که شامل مجموعه‌ای از باکتری‌ها و مواد غذایی باقی‌مانده است، می‌تواند به شکل‌گیری مشکلات جدی منجر شود. این باکتری‌ها هر روز در دهان ما وجود دارند و به سرعت جمع می‌شوند. زمانی که پلاک میکروبی به مدت طولانی روی دندان‌ها باقی بماند، می‌تواند موجب التهاب لثه‌ها و خونریزی آن‌ها شود. اگر پلاک میکروبی از بین نرود، به جرم تبدیل می‌شود و این می‌تواند به پوسیدگی دندان‌ها و از دست دادن آن‌ها منجر شود. ما این مشکلات را در فرزندان خود در مدارس به وضوح مشاهده می‌کنیم.
وی با تاکید بر اهمیت پیشگیری از پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه، بیان کرد: پویش‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی در این زمینه می‌تواند به شکل‌گیری عادات بهداشت دهان و دندان در کودکان کمک کند. این اقدامات باید از سنین پایین آغاز شود تا تأثیرات مثبت آن در آینده مشاهده شود. برنامه‌های آموزشی مانند طرح مسواک زدن گروهی در مدارس می‌تواند نقش مهمی در نهادینه کردن رفتارهای صحیح بهداشتی در دانش‌آموزان داشته باشد. با شعارهایی مثل «دو دو تا یادت نره» این برنامه‌ها می‌توانند به یادگیری عادات بهداشتی کمک کنند.
سرپرست گروه دهان و دندان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در این پویش کشوری، معاینات سلامت دهان و دندان برای دانش‌آموزان و والدین برگزار خواهد شد. یکی از اهداف این پویش، جشن رویش دندان ۶ است.
بابازاده با تاکید بر اینکه ۹۸ درصد هزینه‌های درمان دندان از جیب مردم پرداخت می‌شود که این مساله اهمیت پیشگیری را بیش از پیش نمایان می‌کند، گفت: با جلوگیری از مشکلات دهان و دندان از طریق پیشگیری، می‌توان از هزینه‌های گزاف درمانی جلوگیری کرد. این امر نیازمند حمایت خانواده‌ها و تغییر رفتار در افراد است. متأسفانه، باورهای شبه علمی در رابطه با استفاده از فلوراید وجود دارد که مانع از استفاده صحیح از این ماده مفید شده است. تحقیقات متعدد نشان داده‌اند که ۴۲ درصد مردم به این باورها اعتقاد دارند. این باورها به ویژه از طریق رسانه‌های جمعی مانند اینستاگرام گسترش یافته و بر علیه فلوراید تبلیغ می‌شود، در حالی که این تبلیغات هیچ‌گونه پایه علمی ندارند.
وی با اشاره به نقش فلوراید به عنوان یک عنصر طبیعی در کاهش ابتلا به پوسیدگی دندان، تصریح کرد: تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده از فلوراید می‌تواند پوسیدگی دندان‌ها را تا ۵۰ درصد کاهش دهد. استفاده منظم از فلوراید در دندانپزشکی می‌تواند به حفظ و تقویت دندان‌ها کمک کند. دولت برای کاهش هزینه‌های درمانی، خدمات فلوراید درمانی را به صورت رایگان در اختیار مردم قرار داده است. این خدمات در مدارس و با همکاری آموزش و پرورش ارائه می‌شود، که به نوبه خود یک فرصت بی‌نظیر برای خانواده‌ها به حساب می‌آید.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در رابطه به اینکه فلوراید به طور طبیعی در غذاهای مختلف وجود دارد و میزان آن که از وارنیش دندان به دست می‌آید بسیار اندک است، توضیح داد: این فلوراید به صورت چسبنده به سطح دندان می‌چسبد و به مرور زمان آزاد می‌شود. به همین دلیل، تکرار این درمان هر ۶ ماه یک بار می‌تواند به کاهش ۴۵ تا ۵۰ درصدی پوسیدگی دندان‌ها کمک کند. متأسفانه باورهای نادرست در سال گذشته منجر به عدم همکاری در این زمینه شده است. آمارها نشان می‌دهند که تنها ۴۲ درصد از افراد تحت پوشش قرار گرفته‌اند. این مسئله نشان می‌دهد که هر گونه اطلاعاتی که از رسانه‌های جمعی دریافت می‌کنید باید با دقت بررسی شود و هر فردی که بدون پایه علمی به بیان نظرات می‌پردازد، نباید به راحتی قبول شود.
بابازاده با بیان اینکه در این پویش، تأکید ویژه‌ای بر دندان ۶ که همان کرسی اول است، وجود دارد، یادآور شد: این دندان بین سنین ۵ تا ۷ سالگی رویش پیدا می‌کند. والدین باید بدانند که دندان ۶ دندان شیری نیست و جایگزینی برای آن وجود ندارد. این دندان باید به خوبی مراقبت شود، زیرا از دو ستون اصلی دهان به شمار می‌رود. دندان ۶ و دندان هفت به عنوان دو کرسی دائمی هیچ‌کدام جایگزین دندان‌های شیری نمی‌شوند. والدین باید آگاه باشند که این دندان‌ها به طور مستقل رویش پیدا می‌کنند و عدم توجه به آن‌ها می‌تواند منجر به پوسیدگی و مشکلات جدی در آینده شود.
وی در رابطه به اینکه در این پویش، جشن معرفی دندان ۶ برگزار خواهد شد تا آگاهی والدین و دانش‌آموزان درباره این دندان افزایش یابد، خاطرنشان کرد: این جشن به عنوان یک فرصت مناسب برای جلب توجه به سلامت دهان و دندان خواهد بود. سال گذشته، جلسات متعددی با همکاران آموزش و پرورش برگزار شد تا مدیران و معلمان در این زمینه بسیج شوند، اما یک حلقه گمشده وجود داشت که باید به آن پرداخته شود، آگاهی والدین است. والدین باید باورهای نادرست خود را کنار بگذارند و با ما همکاری کنند تا بتوانیم به شکل موثری به سلامت دندان‌های کودکان کمک کنیم.
انتهای پیام
نظرات